Het eerbetoon is tegelijk een rouwbeklag

De Britse zanger Pete Doherty (1979) nam 'Flags Of The Old Regime' op om een overleden vriendin te eren. Die vriendin was net als hij muzikant: Amy Winehouse.

Doherty en Winehouse vergaarden beiden wereldfaam als jonge Britse muzikanten, vielen alle twee ten prooi aan paparazzi, waren het mikpunt van sensatiebeluste verhalen in Britse tabloids en barstten beiden van muzikaal talent, maar worstelden ook met drugsgebruik en depressies. Op 23 juli 2011 overleed Winehouse op 27-jarige leeftijd aan een overdosis. Een jaar later vertelde Doherty in een interview dat ze eerder een verhouding hadden: ‘She and I were lovers’, zei hij. ‘I loved her then and, well, I still do today.’ Die liefde blijkt uit iedere zin van zijn song.

Er zijn vele interpretaties van dit eerste couplet. Volgens sommigen verwijst het naar een driedaagse roes die Doherty en Winehouse in 2007 samen zouden hebben doorgemaakt. Zeker is dat de tekst uitdrukking geeft aan een gevoel van lethargie en wanhoop. Het beschrijft de destructieve kracht van drugsgebruik en de tol die dit eist van zowel het fysieke als het mentale welzijn. 

Doherty is wat dat betreft een ervaringsdeskundige. Toen zijn eerste band, The Libertines, een platencontract tekende ter waarde van zestigduizend pond, gaf hij zijn complete deel van het bedrag direct uit aan drugs. Later ging de zanger schilderen en gebruikte hij voor tientallen doeken zijn eigen bloed als verf. Injectienaalden waarmee hij zichzelf drugs toediende, prikte hij, met bloed en al, in zijn schilderijen. 

Op 28-jarige leeftijd ontsnapte Doherty zelf aan een vroegtijdige dood: hij kreeg een hartstilstand en verbleef een nacht in het ziekenhuis, volgens de dokters was zijn hartfalen te wijten aan een overdosis. In de jaren daarna werd Doherty diverse keren opgenomen in afkickklinieken. In 2015, na opnieuw een maandenlang verblijf in een kliniek, bracht hij 'Flags Of The Old Regime' uit.

In Frankrijk luidt het spreekwoord Pour vivre heureux, vivons cachés. Wie gelukkig wil leven, leidt een verborgen leven. Winehouse beleefde het tegenovergestelde. Vanaf het moment dat ze internationaal doorbrak, werd ze belaagd door de pers. Roddelbladen en fotografen achtervolgden haar en schilderden haar af als een junkie. De schade die dat aanrichtte, schetst Doherty in korte, sterke zinnen. Zijn taalgevoel is niet verrassend: hij had als kind al belangstelling voor poëzie en won op zijn zestiende een dichtwedstrijd (de hoofdprijs was een reis naar Rusland). Als scholier haalde hij hoge cijfers, ontving een uitnodiging van de University of Oxford, maar besloot Engelse literatuur te studeren aan de University of Londen – een opleiding die hij na een jaar afbrak.

Doherty weet hoe secuur Winehouse aan haar songs werkte. ‘Ze was nogal een felle criticus’, zei hij in een interview. ‘Soms kwamen we samen om liedjes te schrijven en dan daagde ze me uit: ‘Kom op dan, play us what you’ve got’, en dan speelde ik een paar akkoorden, waarop zij riep: ‘Nah, it’s not really good, is it Pete?’ De ‘matig geslaagde akkoorden’ die Doherty destijds speelde, vormen de ruggengraat van dit nummer.

Deze twee regels gaan, net als de zinnen ervoor, over de tol van bekendheid, over de claim die roem op je legt. Teksten als ‘je hebt je fortuin vergaard, maar bent vanbinnen bankroet’ en ‘je staat voor het oog van de wereld, maar voelt de songs niet meer’ zijn een verwijzing naar Winehouse, maar ook een waarschuwing aan ons. Doherty kenschetst roem als iets dat aanvankelijk succes en rijkdom brengt, maar ook tot een persoonlijke inzinking kan leiden. Het eerbetoon is tegelijk een rouwbeklag.

De slotregels snijden door de ziel. De songs van Winehouse hebben niet aan impact verloren en klinken nog elke dag. Met 'Flags Of The Old Regime' bracht Doherty zijn vriendin in glasheldere zinnen, die simpel en tegelijk alleszeggend zijn, een monumentale ode.