Docent: Manon Uphoff en Iris van Vliet
6 woensdagavonden van 19.00 – 22.00u
Data: 29 maart – 3 mei + 1 latere datum in overleg met de cursisten
Locatie: ILFU, Achter de Dom 14
Cursusgeld: €450,- (incl. twee exemplaren van de bundel waarin alle eindproducten worden opgenomen)

ILFU-members krijgen op deze cursus 5% korting

Deze schrijfcursus draait om ‘het verhaal’ als basis voor tal van uitingen, zoals literatuur, maar ook film en series. Het doel is te laten zien dat verhalen op verschillende manieren en in verschillende vormen verteld worden. Of, om met de woorden van de Britse auteur Hilary Mantel te spreken: ‘If you have a good story idea, don’t assume it must form a prose narrative. It may work better as a play, a screenplay or a poem. Be flexible.’

Bundeling verhalen

Je werkt in deze cursus toe naar een afgeronde tekst. Deze tekst kan verschillende vormen hebben, bijvoorbeeld een afgerond hoofdstuk uit een manuscript of langer prozastuk, een (kort) verhaal, een synopsis voor een film of een klein scenario voor een korte film. Er wordt toegewerkt naar een bundeling van alle ‘verhalen’.

Lesprogramma

Tijdens de lessen is er steeds ruim tijd gereserveerd voor theorie in de vorm van een digitaal hoorcollege van Manon Uphoff en Iris van Vliet, waarin literatuur en film hand in hand gaan. Beeld- en tekstfragmenten kijken en lezen is een vast onderdeel van elke les; de theorie wordt ondersteund door prikkelende voorbeelden die we met elkaar analyseren en bespreken. Ook gaan we aan de slag met kleine kijk- lees, of schrijfopdrachten in de les en is er natuurlijk volop ruimte voor het stellen van vragen. Je ontvangt regelmatig feedback, zowel van de andere cursisten, als van de beide aanwezige docenten. In de laatste les kijken we ook met elkaar naar de bundel en stellen we een redactieteam aan.

De docenten

Manon Uphoff is een gelauwerd schrijver. Ze studeerde Literatuurwetenschap en debuteerde in 1995 met de verhalenbundel Begeerte. Hierna volgden vele boeken, verhalenbundels, romans en novellen. Met haar meest recente boek Vallen is als vliegen (Querido) bereikte ze een groot lezerspubliek en belandde ze op de shortlist van zowel de Bookspot Literatuurprijs als de Libris Literatuurprijs. Vallen is als Vliegen is vertaald in het Spaans en Engels. Zij is tevens beeldend kunstenaar en scenarist en werkt samen met Iris van Vliet voor Topkapi Films aan een speelfilmscenario (Souls, regie: Hetty de Kruijf). Daarnaast verzorgt zij lezingen, trainingen en masterclasses op het gebied van schrijven en verhalen vertellen in literatuur, films en series. Bij De Bezige Bij kwam in 2014 het essay De blauwe muze: waarom de beste literatuur op tv te zien is uit. Vanuit het idee dat het verhaal centraal staat, en niet per se een vaste vorm, ontwikkelde Manon samen met Iris diverse cursussen over de kunst van het schrijven en de kunst van het kijken.

Iris van Vliet rondde haar masterstudie film- en televisiewetenschappen cum laude af aan de Universiteit van Utrecht. Ze schreef haar masterscriptie over de complexiteit van genre (en hoe deze steeds moeilijker te definiëren zijn) en studeerde af met een onderzoek naar processen van scenario-ontwikkeling. Na haar studie werkte zij als onderzoeker bij Universiteit Utrecht en startte zij haar eigen bedrijf The Story Room. Als freelance story editor begeleidt ze filmmakers bij het schrijfproces. Ze werkt met scenaristen en producenten aan diverse plannen voor film- en televisiedrama en voerde o.a. opdrachten uit voor productiehuis Topkapi Films, Hollands Licht en The Film Kitchen. Daarnaast doceert en ontwikkelt Iris (vaak samen met Manon) cursussen bij onder meer Editio.nl, het Louis Hartlooper Complex in Utrecht, de NRC Academie en de ILFU Academy. Ze is tevens docent Creative Storytelling aan de Hogeschool Utrecht.

Over eerdere cursussen van Manon Uphoff en Iris van Vliet

“Manon en Iris prikkelen je om met een andere blik te kijken naar verhalen en films en hun persoonlijke feedback is oprecht en constructief. Met verwondering heb ik gekeken naar het verschil tussen de eerste versie van mijn verhaal en de uiteindelijke versie. De cursus is een verrijking voor veel meer dan alleen het schrijven.” (Afke van Reenen)

“Dit is zo’n cursus die je altijd bijblijft. Schrijven is hierna niet meer hetzelfde. De docenten geven glashelder aan wat belangrijk is in storytelling. Met slechts een paar woorden helpen ze je op belangrijke punten in je verhaal op de goede weg.” (Martin Links)

“Wat een inspirerende cursus! Voorbeelden uit film en tekst, theorie, feedback van docenten en medecursisten op je teksten, het zit er allemaal in. Met als resultaat veel leren, mooie verhalen en vooral veel schrijfplezier.” (Carien Duisterwinkel)

Deze cursus Schrijven werd ook in het voorjaar van 2020 al eens in digitale vorm gegeven, en was toen een groot succes. De cursisten beoordeelden de cursus met een 8,6 gemiddeld!

Overzicht lessen

Week 1 – Het verhaal (in woorden of beelden/boek én film)

Hoe en op welke manier vertellen we verhalen? Waarom zijn ze zo belangrijk en spreken ze ons zo aan? En welke vertelvormen kennen we/zijn er allemaal? In de eerste les verdiep je je in het verhaal als basis, zowel voor film als in literatuur. Hier gaat het om storytelling (we gebruiken even het Engelse woord), om het vertellen, schrijven, lezen en maken van verhalen over de vertelgrenzen heen. En: het ‘vocabulaire’ van films, series en literatuur: verschillen en overeenkomsten. Hoe beïnvloeden deze vocabulaires elkaar? Hoe versterken ze elkaar?

Week 2 – De arena

Waar zijn we en wat doen we hier? In welke wereld bevinden personages zich? De arena is meer dan alleen de locatie van je verhaal. Het is het totaal van tijd, plaats en atmosfeer waarin de vertelling zich afspeelt en de personages tot hun handelen komen. Maar hoe creëer je zelf een boeiende, aansprekende en logische arena?

Week 3 – Personage(s)

Vertel me wat je doet! Laat me zien hoe je handelt! En ik zeg je wie je bent. Gebeurtenis, handeling, personage en situatie. Hoe komt een personage tot leven op papier of op beeld? Hoe schep je geloofwaardige personages, die zo dynamisch en tastbaar zijn dat je ze niet meer vergeet? En wat kun je leren van onvergetelijke personages?

Week 4 – Plot en structuur

Een ijzeren harnas of een soepele jas? Regels, wetten en het groene gras bij de buren. We onderzoeken uitspraken als: ‘In film kan alles,’ of: ‘In verhalen/literatuur kan meer,’ en omgekeerd.

Week 5 – Dialoog, monoloog

Niet zeggen wat je zegt en zeggen wat je niet zegt. De kunst van de dialoog en de monoloog.

Week 6 – Details & narratieve middelen

Het detail als microkosmos. Verhalen worden tot leven gewekt door goed gekozen details. Maar hoe kies je die? En welke narratieve middelen kun je inzetten, op welke manier, om je verhaal nog beter te maken? In deze laatste bijeenkomst gaan we ook aan de slag met de bundel, die we met elkaar gaan redigeren. We stellen een team aan voor de eindredactie en bespreken gezamenlijk de volgorde van de verhalen, de bundeltitel en de thematiek.

Slotbijeenkomst – Bundelpresentatie

Tijdens deze laatste bijeenkomst draagt iedereen voor uit eigen werk en is er een feestelijke presentatie van de verhalenbundel + borrel. We besteden verder aandacht aan ‘het grote hierna’. Belangrijke vragen als: Wat zijn de valkuilen en problemen die je kunt tegenkomen bij het schrijven en als je wilt publiceren? Er is ruimte voor prangende vragen. Deze laatste bijeenkomst vindt een aantal weken na week 8 plaats, zodat er voldoende tijd is voor eindredactie, door een uit de deelnemers gekozen redactiegroep, en bundeling van de in de cursus geschreven verhalen. De datum voor deze zevende en laatste bijeenkomst wordt in overleg met alle cursisten vastgelegd.

Vragen, opmerkingen of andere onzekerheden? Een e-mail is altijd welkom op: sophie[at]ilfu.com.