De Belle van Zuylenring
Sinds 2020 wordt aan de auteur die de lezing geeft tevens de Belle van Zuylenring uitgereikt. De ring, naar een ontwerp van kunstenaar en edelsmid Karin Wichers, is een internationale ereprijs en is ingesteld door het ILFU in samenwerking met de gemeente Utrecht.
De Belle van Zuylenring wordt uitgereikt aan (internationale) schrijvers die in hun werk sterk reflecteren op maatschappelijke thema’s. De ring is vernoemd naar de internationaal vermaarde Utrechtse schrijver Belle van Zuylen (1740 – 1805), die in haar werk een sterke nadruk legde op gelijkheid en emancipatie. Haar reputatie van feministe-avant-la-lettre en strijder voor vrijheid werd in 2021 genuanceerd door de publicatie over het slavernijverleden van Utrecht waarbij ook onderzocht werd hoe Belle van Zuylen, die zich nooit expliciet uitsprak tegen slavernij, zich verhield tot het koloniale fortuin van haar familie.
Ontvangers van de Belle van Zuylenring
In januari 2020 nam Chimamanda Ngozi Adichie de prijs in ontvangst ‘vanwege de unieke wijze waarop ze de wereld van vandaag en diens ingesleten denkpatronen weet weer te geven en ter discussie weet te stellen’ (uit het juryrapport). Na afloop van de lezing werd ze geïnterviewd door Nancy Jouwe. Naast haar romans schreef Adichie de verhalenbundel Het ding om je hals en verscheen We moeten allemaal feminist zijn in 2014 als boek. Adichies werk is vertaald in dertig talen. November 2019 ontving zij nog de UN Foundation Global Leadership Award.
In oktober 2020 werd de Belle van Zuylenlezing gegeven door Margaret Atwood en ontving zij de Belle van Zuylenring omdat zij in haar werk ‘op indrukwekkende wijze en op talloze verschillende manieren de spanning tussen kunst en werkelijkheid, natuur en cultuur, mannen en vrouwen en binnenwereld en buitenwereld heeft onderzocht,’ aldus de juryleden. Haar lezing is getiteld The Writing of the Testaments, waarin ze een lijn trekt tussen de tijd van Belle van Zuylen, de vroege jaren tachtig waarin de The Handmaid's Tale verscheen en haar meest recente roman The Testaments. In al die tijdperken werd de positie van vrouwen bedreigd door totalitaire krachten. De belangrijkste vraag die we onszelf, volgens Atwood, steeds weer moeten stellen is: onder welke omstandigheden willen we leven?
In 2021 werd de Belle van Zuylenring uitgereikt aan Elena Ferrante voor haar maatschappelijk betrokken schrijversoeuvre. Ferrante zelf verschijnt nooit in het openbaar en houdt haar identiteit al dertig jaar geheim. De prijs werd daarom in ontvangst genomen door Ester Hueting, van Ferrantes Italiaanse uitgeverij Edizione e/o, en haar lezing werd uitgesproken door Anna Bonaiuto, Olivia Colman en Olga Zuiderhoek. Ferrante bracht een vurig pleidooi voor goed onderwijs voor vrouwen als belangrijke emancipatiefactor. 'Sinds de tijd van Belle tot op de dag van vandaag hebben we alle scenario’s veranderd, en toch zitten we nog altijd muurvast in een taalgebruik dat ons maar deels uitdrukt, we zitten nog altijd muurvast in de regels van de mannen, in hun dagelijkse onderdrukkingen.'
In 2024 nam Svetlana Aleksijevitsj de Belle van Zuylenring in ontvangst. De toekenningscommissie van de Belle van Zuylenring noemt Alexijevitsj’ werk ‘uitzonderlijk groots en uitzonderlijk intiem’ en naadloos passend bij het ILFU-thema van 2024: I am many stories. Haar werk, dat in haar thuisland Belarus onder de censuur valt, werd veelvuldig bekroond met als hoogtepunt de toekenning van de Nobelprijs voor Literatuur in 2015. ‘Mij interesseert de kleine mens’, zei ze in haar Nobelprijsrede. ‘De kleine grote mens, zou ik willen zeggen, want leed vergroot de mens. In mijn boeken vertelt die mens zijn kleine geschiedenis en daarmee ook de grote.’
