Het festival
Het ILFU brengt verschillende grote literatuurevenementen van de afgelopen jaren en decennia samen: de Nacht van de Poëzie (anno 1980), het NK Poetry Slam (2002), het klassiekersfestival Literaire Meesters (2009) en het internationale festival City2Cities (2011). Deze bestaande ingrediënten, aangevuld met nieuwe programma-onderdelen in een twee weken durend festivalprogramma, maakt het ILFU tot een avontuurlijke viering van de literatuur in al haar verschijningsvormen.
2018
De eerste editie in deze vorm vond plaats van 15 t/m 29 september 2018 op verschillende locaties in Utrecht. Het festival ontving toen 200 schrijvers, vertalers en artiesten als Julian Barnes, Becky Albertalli, Salman Rushdie, Selda Bağcan en John Irving. Ook opkomende, talentvolle schrijvers in verschillende genres zoals kinderboeken, poëzie en non-fictie stonden op het ILFU-podium. Nieuwe onderdelen waren onder meer De Utrechtse Boekenmarkt en Young Adult at ILFU. Met ruim 21.000 bezoekers werd het ILFU meteen het grootste literatuurfestival van Nederland. Op de London Book Fair kreeg ILFU een nominatie voor een “International Excellence Award” als beste internationale literatuurfestival van het jaar en de Europese Unie kende ILFU een EFFE Label toe: “Europe’s quality stamp for remarkable arts festivals showing their engagement in the field of the arts, community involvement and international openness.”
2020
ILFU begon als biënnale waardoor de tweede editie plaatsvond in september 2020, middenin de Corona-epidemie. ‘We need stories’ werd het motto van ILFU 2020. In tijden van verandering en onzekerheid zijn nieuwe verhalen broodnodig, dus vroegen we vijftig schrijvers een nieuw verhaal te schrijven over de tijd waarin we leven. De overheidssteun die het festival ontving om de ontbrekende publieksinkomsten te compenseren, besloot het festival honderd procent aan de auteurs schrijvers en meewerkende zzp'ers te besteden. De vijftig verhalen, die ook in de vorm van podcasts, filmpjes en theateroptredens werden aangeboden, resulteerden in een online magazine ('50 Stories for Tomorrow) en een boekpublicatie ('Buiten is niet bij te houden'). Deelnemende makers waren onder meer Vivian Gornick, Arnon Grunberg, Ghayath Almadhoun, Alejandro Zambra, Stefan Vanfleteren, Anna Woltz en Radna Fabias. Er waren Book Talks (soms live, soms op livestream) met David Mitchell, Lionel Shriver, Raynor Winn, Isabel Allende, Michel Faber, Petina Gappah. Martje Wijers werd Poetry Slampion, Lemuel de Graav was de winnaar van de ILFU Verhalenwedstrijd, Lisa Weeda, Munganyende Hélène Christelle en Annet Schaap kregen een CCS Crone Stipendium en Margaret Atwood gaf live vanuit haar woonplaats Toronto de Belle van Zuylenlezing.
Vanaf 2020 is het festival opgenomen in de Culturele Basisinfrastructuur van het minister van OCW en ontvangt het financiële ondersteuning van de Gemeente en Provincie Utrecht. Daardoor kan het festival nu jaarlijks worden georganiseerd.
2021
In 2021 vond er weer een hybride editie, met zowel live als online optredens, plaats met als thema #WhyFictionMatters.
2022
Het festivalthema van 2022 is De fictie bij de feiten. Met deze editie hopen we weer op grote schaal schrijvers vanuit binnen- en buitenland te mogen ontvangen om hun ideeën en verhalen aan te kunnen horen. Het festival loopt van 23 september t/m 8 oktober 2022 en zal onder andere kunstenaarscollectief LuzInterruptus ontvangen voor hun kunstwerk Literature vs. Traffic, Jonathan Franzen voor een Book Talk, een nieuwe editie van Exploring Stories vindt plaats met o.a. Tash Aw en Doireann Ní Gríofa en Tash Aw, voor de YA-fans keert vanzelfsprekend YALFU terug, de Boekenmarkt, en natuurlijk als hekkensluiter de 39ste Nacht van de Poëzie.
Naast het festival presenteert het ILFU ook door het jaar heen programma’s en evenementen zoals de Book Talks, Book Clubs en literaire cursussen via ILFU Academy.
Het online platform
Net als alle culturele organisaties was ILFU gedwongen in 2020 en 2021 programma's met minder of geen publiek te maken en was het aantal schrijvers dat uit het buitenland kon reizen op één hand te tellen. Het online alternatief, programma's via livestream, kon de live festivalervaring niet vervangen, maar zorgde er wel voor dat we überhaupt programma's konden maken. Bovendien werden sommige streams verrassend vaak bekeken en bereikten we een kijkerspubliek dat aangaf normaliter niet naar Utrecht te kunnen of willen reizen. De '50 stories for Tomorrow' werden bovendien in totaal 13.000 keer gelezen. Een prima alternatief dus, maar wel één zonder verdienmodel: de meeste online activiteiten boden we gratis of tegen vrijwillge betaling aan. Uit de combinatie van de behoefte van het publiek aan online literatuuraanbod en de behoefte van de organisatie aan een verdienmodel is het online platform geboren dat sinds 9 september 2021 online is. Het platform publiceert dagelijks nieuws verhalen: nieuwe, in opdracht geschreven verhalen, eerder gemaakt werk of fragmenten uit het rijke archief. Op Mijn ILFU kunnen leden livestreams van het festival bekijken, zo nu en dan extra verhalen of producten downloaden en kaarten voor evenementen met 20% korting bestellen. Honderd procent van de bijdragen van leden besteden we aan de honoraria van schrijvers.
Lees hier meer over het platform en waarom we graag zien dat je lid wordt
Een festival en platform voor alle lezers
Het ILFU is er voor iedereen die zichzelf lezer noemt. Veel mensen bestempelen zichzelf misschien niet als lezer maar kijken wel naar Netflix-series en films gebaseerd op boeken. Of luisteren naar de teksten van muzikanten zoals Bob Dylan, winnaar van de Nobelprijs voor literatuur. Het ILFU zoekt alle uitingen van literatuur op en werkt daarom samen met allerlei partners zoals het Nederlands Film Festival, muziekfestival Le Guess Who?, Bibliotheek Utrecht en Theater Kikker. Het festivalhart bevindt zich in TivoliVredenburg waar veel van de programma’s plaatsvinden.
Literatuur centraal in Utrecht UNESCO City of Literature
In de twee weken van het festival biedt het ILFU literatuur een centrale plek in de maatschappij en in de openbare ruimte. Het festival vindt plaats op allerlei locaties in de stad Utrecht, een UNESCO City of Literature. Het ILFU beijverde zich in 2017 om deze titel aan Utrecht toe te kennen, wat in november van dat jaar daadwerkelijk is gebeurd. Sindsdien is Utrecht UNESCO City of Literature (UUCOL) een samenwerkingsverband van alle letterenpartijen in de stad, zoals De Bibliotheek Utrecht, VBK Uitgevers, het Utrechtse Boekhandels Overleg, de Universiteit Utrecht, het ILFU en Festival Mooie Woorden. Het collectief moet op termijn een lokaal antwoord worden op het dalende leesplezier en de coördinerende rol voor de Utrechtse letterensector op zich nemen. Als City of Literature zetten alle partijen zich in voor UNESCO’s Global Goals for Sustainable Development. Het festival streeft ernaar om een inclusief, duurzaam en toegankelijk festival te zijn.