Exploring Stories is in 2021 ontstaan uit ILFUs overtuiging dat verhalen, fictie en literatuur ons meer over de wereld kunnen vertellen, en ons die beter doen begrijpen dan het volgen van talkshows, BN’ers en influencers. De wisselwerking tussen literatuur en maatschappij staat bij Exploring Stories centraal, met speciale aandacht voor de manier waarop romans en verhalen een beter inzicht weten te bieden in onze wereld. Door gebruik te maken van hun verbeelding helpen schrijvers door middel van verhalen ons ons wereldbeeld te doorgronden, aan te vullen, te corrigeren of totaal op z’n kop te zetten.

In 2021 vond de eerste editie van Exploring Stories plaats met als uitgangspunt het festivalthema van dat jaar: ‘Why Fiction Matters’. Buitenlandse en Nederlandse schrijvers, op het podium en op het scherm, bogen zich over thema’s die ertoe doen, zowel in de werkelijkheid als in de literatuur. Als de afgelopen jaren iets hebben laten zien, is het wel dat de grote kwesties van onze tijd allemaal met elkaar verknoopt zijn. Klimaatverandering, globalisering, kapitalisme en raciale, culturele en economische ongelijkheid zijn wereldwijde problemen waarvoor geen eenduidige oplossing bestaat. Wetenschap en journalistiek brengen weliswaar de werkelijkheid in kaart, maar er blijft veel over wat we niet kunnen zien. De literatuur zoekt naar de waarheid achter de waarneembare feiten. In literatuur gaat het niet zozeer om de wereld zoals zij is, maar zoals ze zou kunnen zijn, ongeacht of dat nu een aanlokkelijke of afschrikwekkende wereld oplevert. Zoals Margaret Atwood in 2020 op het ILFU zei: ‘I write books about possible, unpleasant futures in the hope that we will not allow those futures into reality.’

In 2021 waren onder andere Roxane Gay, Imbolo Mbue, Alfred Birney, Caroline Lamarche, Joyce Carol Oates, Lisa Weeda, Édouard Louis en Tahar Ben Jelloun te gast en kwamen thema's als klassengeweld, vrouwenrechten, kolonialisme en het klimaat aan bod.

In 2022 ontvingen we onder meer Olivia Laing, Sylvana Simons, Sharon Dodua Otoo, Tash Aw, Ayelet Gundar-Goshen en Doireann Ní Ghríofa. Vanuit hun eigen schrijverschap gingen zij in gesprek over thema's als de verborgen geschiedenis van Oekraïne, feminisme, kansenongelijkheid in het onderwijs en hoe immigratie en klasse elkaar kruisen.

In 2023 waren dat onder andere Salman Rushdie, Jeanette Winterson, Ali Smith, Ayọ̀bámi Adébáyọ̀, Nora Ikstena, Julie Myerson en Francine Oomen. Tijdens deze editie belichtten we thema's als intergenerationeel trauma, queer gezinsvormen, de impact van repressieve regimes en de verknooptheid van kolonialisme en klimaatverandering.

In 2024 groeide Exploring Stories uit tot een weekender. Op de zaterdag waren onder meer te gast: Brenda Navarro, Layal Liverpool, Teun van de Keuken, Tim 's Jongers en Susan Abulhawa. Zij gingen in gesprek over thema's als institutioneel racisme, burgeractivisme, kansenongelijkheid en Palestijnse verzetsliteratuur.

De zondag was geheel gewijd aan Nature's Narrative, hoe wordt de stem van de natuur vertolkt in de literatuur. Hier waren onder andere Elizabeth O'Connor, Eva Meijer, Nikki Dekker, vogelaarscollectief Flock Together en Tijs Goldschmidt te gast.