Docenten: Manon Uphoff & Iris van Vliet

Data: 7 oktober, 14 oktober, 4 november en 11 november (vier zaterdagen van 10.00 - 15.30u) en een afsluitende bijeenkomst + bundelpresentatie met borrel op 9 december 2023.

Prijs: €495 (incl. 4 x lunch en twee exemplaren van de bundel waarin alle eindproducten worden opgenomen, ILFU Members krijgen 5% korting)

Locatie: Achter de Dom 14

Deze schrijfcursus draait net als de cursus Schrijven om ‘het verhaal’ als basis voor tal van uitingen (literatuur, film, series). Het doel is te laten zien dat verhalen op verschillende manieren en in verschillende vormen verteld kunnen worden. In deze vervolgcursus, die echter ook los in te stappen is, gaan we dieper in op theorie over o.a. personage, dialoog en de wereld van de vertelling. En er zijn weer volop beeld- en tekstfragmenten die we met elkaar analyseren en bespreken, en prikkelende opdrachten die het schrijven van je eigen verhaal, prozafragment of scenario stimuleren.

Bundeling verhalen

Je werkt in deze cursus, net als in de cursus Schrijven, toe naar een afgeronde tekst, van max. 1800 woorden. Deze tekst kan verschillende vormen hebben: een afgerond hoofdstuk uit een manuscript of langer prozastuk, een (kort) verhaal, een synopsis voor een film of een klein scenario voor een korte film. Er wordt toegewerkt naar een bundeling van alle ‘verhalen’.

Lesprogramma

Tijdens de vier intensieve bijeenkomsten/masterclasses is er steeds ruim tijd gereserveerd voor theorie in de vorm van een hoorcollege van Manon Uphoff en Iris van Vliet, waarin (theorie over) literatuur en film hand in hand gaan. Beeld- en tekstfragmenten kijken en lezen is een vast onderdeel van elke les; de theorie wordt ondersteund door prikkelende voorbeelden die we met elkaar analyseren en bespreken. Ook is er tijd voor het in groepjes en individueel werken aan het eigen werk of kleine opdrachten en het stellen van vragen. Feedback ontvang je van de andere cursisten (en je geeft dus ook zelf feedback) en natuurlijk van de beide aanwezige docenten. Tussentijds ontvang je een aantal keer schriftelijke feedback, op verschillende versies van je verhaal. Ook is er eenmalig een digitaal ‘inloopspreekuur’. Dit digitale contactmoment staat geheel in het teken van feedback, waarbij we in een 1-op-1-gesprek samen door je verhaal lopen en je de gelegenheid hebt prangende vragen te stellen, zodat je daarna weer verder kunt aan het stuk.

Voorafgaand aan de eerste bijeenkomst ontvang je van docenten Manon en Iris een gerichte inspiratie-schrijfopdracht, die je een week van tevoren naar ze opstuurt. Nog voor de eerste les ontvang je daarop al je eerste feedback. Deze opdracht vormt de basis voor de grotere schrijfopdracht waaraan gedurende de cursus gewerkt wordt.

Bijeenkomst 1  - De elementaire delen

In deze eerste les blikken we kort terug op theorie uit de eerdere cursus Schrijven. Daarna duiken we dieper in de elementaire delen van een vertelling (plot, arena, personage). Hoe komen alle delen samen in een narratieve wereld en hoe werken ze in die wereld op elkaar in? Wat kunnen we met het begrip ‘genre’ bij het schrijven? En wat zijn de verschillen tussen plot-gedreven, thema-gedreven en personage-gedreven vertellingen? In deze bijeenkomst gaan we ook dieper in op theorie over personage. We gaan het hebben over de beweging en emotionele verandering van een personage, over de situatie waarin het personage verkeert en over motivatie, doel en conflict. Ook gaan we in op het character web: het samenspel van alle karakters in een vertelling (alle personages moeten een functie hebben voor het grotere geheel). Tot slot: Hoe schrijf je vanuit een personage? Welke perspectieven zijn er en hoe zijn die in te zetten? Wat doe je bijvoorbeeld als je personage nog een klein kind is? Hoe volg je in taal de verschillende stadia van iemands ontwikkeling? Hoe ga je met diverse, minder voor de hand liggende, of veronachtzaamde perspectieven om? In deze les staan onderwerpen als vertelperspectief en structuur van het personage centraal.

Bijeenkomst 2 - Dialoog, monoloog

Over dialoog is zoveel te zeggen! We gaan in deze les dieper in op de functies van dialoog (expositie, karakterisering en actie) en de drie lagen van dialoog (the said, the unsaid & the unsayable). Ook duiken we in de verschillen tussen dialoog in films, televisieseries en literatuur en bespreken we de do’s and don’ts voor het schrijven van goede dialogen. Tot slot komt de monologue-intérieur (de interne monoloog) uitgebreid aan bod en lichten we een aantal praktische technieken bij het schrijven van dialoog toe. Met elkaar bekijken en bespreken we tijdens de lessen voorbeelden van geslaagde en minder geslaagde dialogen en monologen uit films, series of literatuur.

Bijeenkomst 3 - Narratieve middelen

Het ‘vocabulaire’ van films, series en literatuur: verschillen en overeenkomsten. Hoe beïnvloeden ze (deze vocabulaires/talen) elkaar? En hoe versterken ze elkaar? Denk aan het gebruik van metaforen, beeldspraak, symboliek, het spel met de tijd; de flashback/flashforward, herinnering en vooruitblik, dromen en gedachten, het spel met vorm; de briefvorm, het aanspreken of toespreken van de lezer (het doorbreken van de vierde wand) etc.

In deze derde bijeenkomst is er ook tijd voor feedback en reflectie en zullen we met elkaar (een aantal) fragmenten uit jullie verhalen bespreken en is er ruimte voor prangende vragen.

Bijeenkomst 4 - Je eigen verhaal

In deze les besteden we aandacht aan de verhalen waaraan jullie werken, gaan we met elkaar in gesprek over de laatste prangende vragen en werken jullie in feedbackgroepjes aan de afronding van je verhaal. Ook maken we een start met het redigeren van de teksten en het klaarmaken van de bundel.

Slotbijeenkomst - Afronding en bundelpresentatie

In deze laatste bijeenkomst is er ruimte voor een voordracht uit ieders werk en sluiten we de cursus met elkaar feestelijk af tijdens de borrel. Ook vertellen we in het kort nog wat over de valkuilen en problemen die je kunt tegenkomen bij het schrijven en als je wilt publiceren. Deze laatste bijeenkomst vindt een stuk later plaats (9 december 2023), zodat er voldoende tijd is voor de eindredactie en het drukken van de bundels.

Over de docenten

Manon Uphoff is een gelauwerd schrijver. Ze studeerde Literatuurwetenschap en debuteerde in 1995 met de verhalenbundel Begeerte. Hierna volgden vele boeken, verhalenbundels, romans en novellen. Met haar meest recente boek Vallen is als vliegen (Querido) bereikte ze een groot lezerspubliek en belandde ze op de shortlist van zowel de Bookspot Literatuurprijs als de Libris Literatuurprijs. Vertalingen van Vallen is als Vliegen in het Spaans en Engels verschenen in 2021. Zij is tevens scenarist en schreef samen met Iris van Vliet voor Topkapi Films aan een (speel)filmscenario. Daarnaast verzorgt zij lezingen, trainingen en masterclasses op het gebied van schrijven en verhalen vertellen in literatuur, films en series. Bij De Bezige Bij kwam in 2014 het essay De blauwe muze: waarom de beste literatuur op tv te zien is uit. Vanuit het idee dat het verhaal centraal staat, en niet per se een vaste vorm, ontwikkelde Manon samen met Iris diverse cursussen over de kunst van het schrijven en de kunst van het kijken.

Iris van Vliet rondde haar masterstudie film- en televisiewetenschappen cum laude af aan de Universiteit van Utrecht. Ze schreef haar masterscriptie over de complexiteit van genre en studeerde af met een onderzoek naar processen van scenario-ontwikkeling. Na haar studie werkte zij als onderzoeker bij Universiteit Utrecht en startte zij haar eigen bedrijf The Story Room. Als freelance story editor begeleidt ze filmmakers bij het schrijfproces. Ze werkt met scenaristen en producenten aan diverse plannen voor film- en televisiedrama en voerde o.a. opdrachten uit voor productiehuis Topkapi Films, Hollands Licht producties, Idtv en The Film Kitchen. Daarnaast doceert en ontwikkelt Iris (vaak samen met Manon) cursussen en Masterclasses bij onder meer Editio.nl, het Louis Hartlooper Complex in Utrecht, de NRC Academie en de ILFU Academy en geeft ze les aan de Hogeschool Utrecht binnen de minor Creative Storytelling.

Over eerdere cursussen van Manon Uphoff en Iris van Vliet