In Onder de beesten zet schrijver en journalist Jeroen Siebelink het verslag op papier van Roel Binnendijk, de criminoloog die undercover ging in Nederlandse slachthuizen. Het filmmateriaal dat Binnendijk naar buiten bracht, werd her en der door media die het aandurfden getoond. Varkens die op weg naar hun dood werden geschopt, geslagen en meer elektrische schokken kregen dan de kijker kon verdragen. Binnendijk filmde het allemaal met een knoopcamera. In Onder de beesten gaat de lezer mee met zijn worstelingen met kabeltjes en accu’s die tijdens werktijd vervangen moeten worden, maar ook met de dieren die hij zelf moet vangen, drijven en uiteindelijk slachten. Wie wil weten hoe het er in een slachthuis aan toegaat, zou dit boek moeten lezen. Helaas willen mensen dat nooit weten. Ze willen dieren opeten en van hun misère wegkijken. Of zoals Siebelink zegt: 'De eerste regel van dieren eten is, je praat niet over dieren eten.'

Dit boek beloofde een biografie te zijn van Anja Hermans, een activiste die fastfoodsrestaurants in vlammen deed opgaan in naam van het Animal Liberation Front. Het boek was alleen nog tweedehands verkrijgbaar. Hoewel Kleine vonk, groot vuur meer over de gevangenissen gaat waar Anja in terechtkwam, dan over de ins en outs van grootschalig brandstichten, leverde haar verhaal genoeg voedende details over zaken als de moeilijkheden van brandbaar vloeistof transporteren in aftandse autootjes of op scooters.

Monkey wrenchen is ergens een moersleutel in gooien waardoor je het vernielt. Of zoiets. Een spaak in het wiel steken, misschien. Ik lijk het concept niet helemaal te kunnen vatten en dat terwijl ik het best hard gegoogeld heb. The Monkey Wrench Gang is een roman over een groepje ecosaboteurs in het Zuidwesten van de Verenigde Staten. Het moet het boek zijn waar ik het vaakst aan begonnen en toch loop ik steeds vast. Mijn beheersing van het Engels is kennelijk niet voldoende voor een roman met allerlei gereedschap, brandbaar materiaal, hekwerken en ijzerdraad. Ik hoop dat deze bekentenis ertoe leidt dat een uitgever deze roman in het Nederlands uitgeeft, want ik wil me nog altijd graag in die wereld verliezen.

Omdat de titel klonk als een handleiding en mijn eigen boek ook een soort handleiding leek te worden, zij het voor het termineren van een slachthuis in plaats van een oliepijpleiding, haastte ik me meteen naar de bioscoop toen de film daar draaide. Een groep jongeren werkte aan precies dat wat de titel belooft. Activistenverhalen lijken vaak verkeerd te eindigen. Nooit wint het oerwoud eens. In deze film zag ik wat een opluchting het geeft als het tenminste voor een paar activisten wel goed afloopt. Met die lichtheid in het hart fietste ik naar huis waar ik het lot van een paar van mijn activisten veranderde. Een verhaal wordt mooier als er aan het einde niet alleen duisternis overblijft.

Nadat ik de film had gezien, ontdekte ik dat die geïnspireerd was door een boek van Andreas Malm. Hierin geeft Malm een kritische analyse van het diepgewortelde geloof in geweldloosheid van de huidige klimaatbeweging. Hij draagt allerlei bewijs aan van sociale bewegingen die succesvol waren en die worden afgeschilderd alsof ze geweldloos waren, terwijl ze altijd een vleugel hadden die wel tot geweld bereid was. Geen geweld tegen mensen, maar wel tegen bezit. Sabotage op zijn minst. Gaandeweg zadelt Malm de lezer op met de vraag: als klimaatverandering zo dreigend is, waarom zou wie zich daartegen verzet tegen elke prijs geweldloos blijven? Dit boek is een must-read voor de huidige klimaatactivist. Die hoeft zich niet door de Engels versie te worstelen, want de Nederlandse vertaling blijkt te bestaan: Eco-sabotage of hoe je een pijpleiding opblaast (vertaald door Menno Grootveld).

Laat ik vooropstellen dat ik geen schulden heb bij Siebelink, noch andere oneigenlijke redenen om zijn boeken aan te prijzen. Als journalist is Siebelink nu eenmaal de specialist op het gebied van dierenrechtenactivisme in Nederland. In De dierenbevrijders beschrijft hij het leven van Vegan Streaker Peter Janssen, bij het publiek vooral bekend als de man die stierengevechten en dolfijnenshows stillegt door in zijn onderbroek de arena of het bad in te springen. Op zijn lichaam staan dan teksten over dierenrechten. De hoofdstukken over het leven van Janssen worden afgewisseld met die over de geschiedenis van het dierenrechtenactivisme in een piepklein land dat zich specialiseerde in het massaal doden van dieren. Na de Verenigde Staten is Nederland immers de grootste exporteur van dierlijke producten. Er zijn hier duidelijk te weinig mensen die zich het lot van dieren aantrekken. Waarom Janssen op zijn lichaam schrijft, is een van de dingen die in het boek worden uitgelegd. Spandoeken kunnen beveiligers afpakken, wat op je huid staat niet.

Melanie Joy muntte het begrip carnisme: de gewoonte om dieren te eten en dat goed te praten. Carnisme is als gewoonte zo genormaliseerd dat we daar zelfs geen woord voor hadden. Voor het niet eten van dieren was er sinds 1949 veganisme. De matrix van ideeën die mensen tot het eten van dieren brengt, zonder daar een seconde bij stil te staan, is zo onzichtbaar dat we haar niet eens benoemden. Anders dan carnivoren, die andere dieren moeten eten om te overleven, eten carnisten dieren domweg omdat ze geloven dat het zo hoort.

Dominion, Earthlings, Cowspiracy, Seaspiracy, Land of Hope and Glory, alle producties van activist Joey Carbstrong zoals Pignorant en Milk. Het zijn allemaal documentaires die tonen wat industrieën dieren aandoen. Vegans weten dat al, veel zijn vegan geworden juist omdat ze keken. Non-vegans willen ze niet zien, maar ik noemde ze toch maar, voor die ene carnist die wel openstaat voor nieuwe inzichten.