In Memoriam Anna van Kooij (1978-2023)

Zondag 14 mei overleed fotograaf Anna van Kooij, die tussen 2010 en 2022 talloze evenementen van ILFU fotografeerde. Anna was een echte 'cultuurfotograaf'; iemand die een groot oog had voor hét moment, bereid was om op de vloer te gaan liggen of aan een reling te hangen om dat moment te vatten maar ook onzichtbaar wist te blijven voor het publiek. Ze maakte de mooiste portretten van schrijvers en dichters. We zijn enorm verdrietig door haar veel te vroege dood en zullen Anna en haar schitterende foto's gaan missen.

Foto: Anna van Kooij

Word ILFU Member en steun onze schrijvers en verhalen

Vertel me meer

Anna kwam op ons pad bij De Nacht van de Poëzie in 2010. Een redelijk in allerijl georganiseerde editie nadat het even leek alsof de verbouwing van Vredenburg het einde zou betekenen voor het iconische poëzie-evenement. Een groepje fans van het eerste uur onder leiding van Ingmar Heytze besloot dat De Nacht na heropening van Vredenburg gewoon terug moest komen en we tijdens de barre bouwjaren dan maar elders onderdak voor De Nacht moesten zoeken. Geld was er nauwelijks, maar de schouwburg stelde haar deuren open, er werden dichters gebeld, muzikanten opgetrommeld, de hele poetry slam-scene deed mee in de Blauwe Zaal, Ingmar en zijn vriend Jeroen van Merwijk deden de presentatie, et voilá er was een Nacht van de Poëzie. Het zou een memorabele editie worden met optredens van Huub van der Lubbe, Menno Wigman, Judith Herzberg, het laatste optreden van Rutger Kopland... Dat moest natuurlijk wel voor het nageslacht bewaard blijven. Iemand kende Anna, 'een topfotograaf' werd ons verzekerd. En Anna kwam.

Ze maakte tijdens die Nacht-in-ballingschap prachtige foto's.

Tekst loopt door onder de foto's

Ramsey Nasr
Ingmar Heytze & Jeroen van Merwijk
Rutger Kopland
Circus Rola on Bola
Maarten Das

Sindsdien maakte ze elk jaar bij De Nacht en/of andere ILFU evenementen foto's. Slechts een enkel evenement moest ze overslaan; ze onderging sinds 2015 geregeld behandelingen tegen de borstkanker die haar uiteindelijk fataal werd.

Voor evenementfotografen zijn schrijversoptredens niet de meest boeiende gebeurtenissen. Dans en theater, met veel beweging, requisieten, decor en licht; die zijn stukken lonender. Maar Anna had geduld: ze loerde ergens vanuit een onzichtbare plek in de zaal net zo lang door haar lens totdat er tijdens de voordracht iets op het gezicht of met het lichaam van een schrijver gebeurde. En dan had ze 'm, de foto die een gevoel, een ontroering, een bevlogenheid of een afschuw wist te vangen.

Tekst loopt door onder de foto's

De lezende toeschouwer
Afscheid van Remco
Biddende Connie
Halleluja (Bart Chabot)
De bladerende Deelder
Uitverkoren (Marlène van Niekerk)
PJ Harvey
Ontroerd (Arthur Japin)
Toch wat spektakel (Hans Klok)

Sommige van haar schrijversfoto's kregen een bescheiden faam. Het afscheid van Remco Campert in 2014 was zo'n foto, in de jaren daarna geregeld hergebruikt tot aan Camperts dood vorig jaar. Toen PJ Harvey bij ILFU optrad was haar management zo blij met Anna's foto's dat ze een setje hebben aangekocht om te gebruiken bij toekomstige poëzie-optredens. Die foto's zijn de wereld overgegaan.

Anna was een vakvrouw, een getalenteerd fotograaf met een artistiek oog (ze maakte ook tekeningen). En bovendien was ze een enorm fijn mens. Het is vreselijk dat we haar nu al moeten missen. Haar werk blijft. Een kleine persoonlijke selectie van haar mooiste foto's hebben we gebundeld en recent nog aan Anna kunnen geven. Als een blijk van dankbaarheid en bewondering. Haar talent is niet onopgemerkt gebleven.