Het is nog te vroeg en te pijnlijk om volledig te bevatten dat ze er niet meer is. Om het harde feit te accepteren dat er geen nieuwe muziek meer zal zijn, geen liveshows, geen versterking meer van ongehoorde stemmen of politieke kwesties. Haar kathedraal van een stem kroop onder onze collectieve huid, de rechtschapenheid van haar woorden zette zich vast in ons bewustzijn. De stem die zong over liefde en verlies, over opruiing en ongelijkheid, over transcendentie en geloof is het enige wat ons nog rest.

Sinéad bezat de gave – waar andere artiesten zich misschien wel kapot aan ergerden – om een liedje van een ander te gebruiken en het te transformeren, van Prince tot Nirvana, Tim Buckley tot Abba. Vocaal beleefde ze hoogtepunten wanneer ze uit de diepe bron van haar Iers-zijn putte en een vrouwelijke oerkracht overbracht die doorklinkt in ‘Mná na hEireann’ ‘She Moved Through the Fair,’ en ‘The Foggy Dew’.

Sinéad was een instrument op zich, een medium dat pure emotie channelde. In veel interviews sprak ze over de vertroosting die ze in de Heilige Geest vond, en onbewust stel ik deze twee dingen gelijk aan een soort goddelijk bewonen. Het voelt nu alsof we Sinéads eigen nummers moeten gebruiken om over haar te rouwen.

Als tienermeisje in de jaren ’80 en ’90, decennia vol schaamte, misogynie en angst, keken velen van ons op tegen Sinéad. Ze had het lef om de strijd aan te binden met degenen die het jarenlange systemische misbruik van de kwetsbaarsten probeerden te verdoezelen. Instanties die eeuwenlang zo onaantastbaar hadden geleken, zagen zich geconfronteerd met Sinéad die aan de poorten rammelde en antwoorden eiste. Ondanks het feit dat ze werd gegaslight en ondermijnd, bleef Sinéad onvermoeibaar de decennia van stilte doorbreken en aan de kaak stellen, zonder haar taal te willen verfraaien of haar woede te temperen. Het was onverschrokken. En het heeft velen van ons geholpen onze stem te vinden – op creatief, activistisch of politiek vlak – omdat zij ons opriep om onze mond open te doen. Niet alleen namens onszelf maar ook namens de stemmen die nog meer gemarginaliseerd zijn: queer mensen, gevluchte mensen, mensen van kleur. Ze was vastbesloten het onzegbare te zeggen. 

Ik heb haar in 2019 nog in Dublin zien optreden in Vicar Street, tijdens haar laatste Ierse tour, al wisten we dat destijds nog niet, en ik beschouw het als een groot geluk dat ik haar na de show heb mogen ontmoeten. Het laatste nummer van de toegift was een nieuw nummer, ‘Milestones’, dat eindigt met de regels: “One day we’ll sit with our maker/ Discuss over biscuits and soda/ which one of you and me was braver/ Which one of us was a true soldier?” In diezelfde zaal nam ze eerder dit jaar nog de RTÉ Choice Music Prize in de categorie Irish Classic Album in ontvangst voor I Do Not Want What I Haven’t Got. De manier waarop ze dat deed was typisch Sinéad: ze maakte gebruik van de gelegenheid om vluchtelingen welkom te heten en te bedanken. Op de veelvuldig gedeelde foto’s waarop ze de trofee vasthoudt, steekt ze – vanzelfsprekend – haar middelvinger op.

Sinéad zong ooit 'Thank you for hearing me', maar wij zijn degenen die haar onmetelijke dankbaarheid verschuldigd zijn. Voor haar vastberadenheid en activisme, voor haar volharding, voor haar generositeit jegens zovelen. Maar vooral voor haar unieke zang, een goddelijk en bovenaards geschenk dat zij met ons heeft willen delen. Bedankt Sinéad, we houden van je.’

- Sinéad Gleeson, Dublin, 27 juli 2023