Een festival is pas een festival wanneer je je geen raad meer weer met het blokkenschema. Exploring Stories is het ILFU-programma dat het best te karakteriseren is als festival-binnen-het-festival: 30 september: 1 hele dag, 25 schrijvers die optreden in zo’n 15 programma’s. En wat het blokkenschema betreft: je kunt geen foute keuzes maken of, om met Bob Ross te spreken: ‘there are only happy accidents’. Want een van de grote geheimen van Exploring Stories is: hoe onbekender de schrijver, hoe groter de kans op een wonder (ILFU-members: check hier of ik de waarheid spreek).

Bij Exploring Stories is het net zo belangrijk wát er besproken wordt als door wíé dat gedaan wordt: we willen in de eerste plaats schrijvers – van fictie en non-fictie – aan het woord laten die weten waar ze het over hebben; schrijvers die niet per se vanwege hun faam, maar bovenal vanwege hun expertise over een onderwerp dat ons allemaal aangaat op het podium zitten.

Er zullen vorig jaar niet veel mensen geweest zijn die bij namen als Ayelet Gundar-Goshen, Andri Snaer Magnason en Sharon Dodua Otoo meteen een o-ja-belevenis hadden. En iedereen die toch naar deze schrijvers is gaan luisteren zal aangenaam verrast zijn geweest, want waar je ook zat – of het nou bij Olivia Laing (over de grenzen van het lichaam), Marjolein Moorman (over kansenongelijkheid in het onderwijs), of Sharon Dodua Ooto en Dalilla Hermans (over de (lang verlangde) zichtbaarheid van vrouwen van kleur in de literatuur) was – elk gesprek had een adembenemende diepte en gaf inzichten die alleen schrijvers, met hun vermogen waarden en werelden in woorden te vatten, ons kunnen geven.

Wat het programmeren van zo’n dag voor ons, ILFU-makers, zo leuk maakt is dat de schrijvers zelf allemaal ook vreselijk opgetogen zijn over de ontmoetingen van zo’n dag, niet alleen met hun lezers, maar ook met hun vaak nog onbekende gespreksgenoten (‘Ik heb je gegoogled,’ klonk het backstage nogal eens). Een dag vol hidden gems, zowel op fictie- als non-fictiegebied, welke leesliefhebber wil dat nou niet? Ik ben daarom ook wat huiverig met het vooruitblikken op onze gasten van dit jaar, want ik gun iedereen haar eigen ontdekkingstocht – hence: Exploring Stories. Laten we dus afspreken dat je alles mag missen en dat ik als mede-samensteller van dit festival-in-een-festival niet meer dan een paar bescheiden suggesties doe.

Zo zou je bijvoorbeeld geheel vrijblijvend kennis kunnen maken met twee Engelse schrijfsters die ieder op eigen wijze wereldberoemd zijn in hun thuisland: Jeanette Winterson en Julie Myerson. Goede wijn behoeft geen krans, dus wat kan ik nog zeggen over Winterson, schrijfster van het onovertroffen Oranges Are Not the Only Fruit (1985) en de tactielste roman ooit: Written on the Body? (1992) Ik ga niet zeggen wat ze op een podium allemaal teweeg weet te brengen, maar het is onmogelijk om stil en bedeesd op je stoel te blijven zitten (verder zeg ik dus niks). Winterson zal haar magie aan het werk zetten om ons te verbrijzelen met facts en data over AI en andere digitale gevaren die onomkeerbaar op ons afkomen. Als dikke dot slagroom op de taart kun je haar ’s avonds ook nog eens horen over haar nieuwe boek The Night-Side of the River (De nachtzijde van de rivier, uitgeverij Pluim). Julie Myerson dan, ik zal op het platform nog vele mooie woorden aan haar verpletterende roman Nonfiction wijden, en ik raad je aan dit stuk eens te lezen. Ik ga niet zeggen dat dit een must-see is, maar dat is het natuurlijk wel. Myerson, één wolk Britse welbespraaktheid, heeft het voor elkaar gekregen het onuitsprekelijke op papier te krijgen: hoe blijf je trouw aan je kind en aan jezelf wanneer dat kind onder je ogen een destructief levenspad kiest? Van schuld en boete tot falende jeugdzorg in haar thuisland en het onze, het zal allemaal aan bod komen.

Ook Ayòbámi Adébáyò, landgenote van de winnaar van de eerste Belle van Zuylenring Chimamanda Ngozi Adichie, komt 30 september langs om ons met haar roman A Spell of Good Things (2023) te verrassen door geweldige nieuwe vergezichten op haar geboorteland Nigeria te tonen. Want ook dat is Exploring Stories: een caleidoscopische reis door binnenwerelden en landen die ons perspectief op het leven en onze aannames over de maatschappij waarin wij leven verbreden, verrijken en meer kleur geven. 

Vanaf volgende week laten we je wekelijks nader kennismaken met onze bijzondere Exploring Stories-gasten, zodat 30 september zal voelen als een warme ontmoeting met nieuwe vrienden.