5 boeken over eten die ons op een andere manier naar de wereld doen kijken

Verhalen over eten hebben de kracht om ons nieuw inzicht te geven in verschillende culturen, geschiedenissen en filosofieën. Wie meer over de wereld wil leren aan de hand van bessen en paddestoelen kan beginnen met het lezen van deze vijf boeken, samengesteld door filmmaker en culinair historicus Kiriko Mechanicus.

Tags

Leestips
Foto: India Mandolfi

Word ILFU Member en steun onze schrijvers en verhalen

Vertel me meer

Wanneer ik een grote tegenslag voor de kiezen krijg is mijn toevlucht spaghetti. Een groot bord spaghetti met veel saus maakt niet dat de pijn verdwijnt, maar biedt wel een comfortabele houvast die de eerste stap is tot emotioneel herstel. Pasta begrijpt op dat moment iets dat ik nog niet weet, en het happen in de slierten is een weg naar het besef dat het uiteindelijk wel goedkomt. Zo is het vaak met eten. In het verzamelen van bessen, het snijden van een ui, het routineuze dekken van een tafel of het delen van een kom soep schuilen wijsheden van het mens-zijn die gewoonlijk aan ons voorbij gaan, maar je een hoop kunnen leren over hoe te leven.

Deze boeken zoomen in op een kleine kiem, een bes, een broodje of een paddenstoel, en bieden zoet inzicht voor een verbitterde realiteit.

1. Ursula le Guin – The Carrier Bag Theory of Fiction (1986)

Wat als we ons al die tijd hebben gefocust op de verkeerde technologische doorbraken en we de geschiedenis vanuit een ander perspectief hadden benaderd? Wat als niet de Held met de Speer de hoofdpersoon is van ons narratief, maar de Vrouw met het Mandje, die door de bossen schuifelt om bessen en noten in haar buidel te verzamelen? Ursula le Guin pleit voor een andere benadering van onze geschiedschrijving, waarin niet moordwapens de eerste tekens zijn van menselijke beschaving, maar de carrier bag, ofwel een tas/mand/kom/draagdoek voor het verzamelen van bessen, noten, verhalen en kennis.

Het is een boek dat schimmel zo hard laat schitteren dat je er voor eeuwig anders naar zal kijken.

2. Anna Lowenhaupt Tsing – De paddenstoel aan het einde van de wereld (2021)

Matsutake-paddenstoelen zijn een kostbare Japanse delicatesse die nog met de hand worden verzameld in de bossen van Oregon. Deze paddenstoel is een van de weinige eetbare grondstoffen die glorieus gedijt op ecologisch geruïneerde landschappen, en ons kan inspireren om op een nieuwe manier om te gaan met onze klimaatcrisis. De paddenstoel aan het einde van de wereld is een assemblage aan academisch onderzoek, poëzie, reisverslagen en persoonlijke essays die even gevarieerd en fragmentarisch zijn als de groei van een paddenstoel na een flinke regenbui. Het is een boek dat schimmel zo hard laat schitteren dat je er voor eeuwig anders naar zal kijken.

3. Nora Ramakers – I love Nature (2021)

Theatermaker en ecoseksueel klimaatactivist Nora Ramakers maakte in 2021 de voorstelling ‘I love Nature,’ een theatermonoloog die in verschillende Nederlandse natuurlandschappen werd opgevoerd. In deze voorstelling bouncete actrice Luca Bryssinck onafgebroken op een skippybal terwijl ze haar innige liefde voor de natuur verkondigde. I love Nature is ook verkrijgbaar als theatertekst, en leest als een bijzonder geile liefdesbrief waarin bevochtigde grassprieten, rijpe fruitbomen en ochtenddauw de hoofdrol spelen in 21e -eeuwse liefdevolle porno op de ruïnes van een klimaatramp.

4. Amber Husain – Meat Love: An Ideology of the Flesh (2023)

Als fervent vegetariër die meermaals per maand een gesprek voert met mijn oma over waarom ik geen vlees eet, dacht ik alle argumenten voor vegetarisme wel te kennen, tot ik Meat Love las. Husain brengt vlees terug naar de essentie, namelijk naar het idee van een lijk, een ontleed karkas ontdaan van alle schoonheid, tragedie en mythes rondom vlees waar wij onszelf mee voeden. Het boek is geen politiek manifest dat je ervan probeert te overtuigen om geen vlees meer te eten, maar bevraagt onze beeldvorming van vlees, en ook van vegetarisme. Dit boek laat je een waarheid laat zien die ergens al diep in je binnenste schuilde.

5. Gertrude Stein – Food (1914)

Food is het laagst beoordeelde boekje in de Penguin Books essayreeks op Goodreads en dat is ergens best begrijpelijk. Het boek is een onsamenhangende slentergang aan woorden en uitspraken die íets met eten te maken hebben, maar bij elke regel raak je eigenlijk alleen maar meer in de war. Je zou het kunnen lezen als ritmische nonsens die je steeds een stap verder weg trekt van enige vorm van logica, maar juist dat is het plezier van dit boekje. Soms is het gewoon belangrijk om pagina’s vol plotloze zelfbedachte woorden te lezen, om vervolgens de wereld in te kunnen stappen met meer vraagtekens dan antwoorden, vraagtekens die je uiteindelijk het licht zullen laten zien op manieren die voor jou nog compleet onbekend waren.