FKA twigs stelt in het nummer ‘Eusexua’ een vraag waarop ze weet dat het antwoord ‘ja’ is. Wie van ons voelt zich immers nooit alleen? Ook ik voel me gezien door haar vraag, en nog meer door haar dubbelzinnige antwoord. Want ik weet niet of ze bedoelt dat ik niet alleen ben omdat ik mensen om me heen heb, of dat ik niet alleen ben in het gevoel – zo veel meer mensen voelen zich alleen. 

Maar Twigs’ geruststellende woorden lossen de eenzaamheid niet op: als ze deze regels zingt, verdwijnt de zachte, minimalistische technomuziek naar de achtergrond. Haar solistische stem klinkt weemoedig en verdrietig, de lichte galm roept een oneindige ruimte op, zonder een spoor van ander leven. 

‘Eusexua’ is echter geen eenzaam nummer; het diept een sensueel, transcendentaal en in zeker opzicht onbekend gevoel uit. Daar gaat wel een mogelijke impasse mee gepaard: kun je aan een ander beschrijven wat je echt voelt? Twigs zingt namelijk dat taal tekortschiet:

Filosoof Ludwig Wittgenstein schreef: ‘De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld.’ We hebben taal nodig om de werkelijkheid te begrijpen, en datgene wat we niet kunnen beschrijven, bestaat als het ware niet. 

Twigs wil de wereld vatten, ze wil een bepaald gevoel beschrijven, en rekt daarom de grenzen van taal op. Ze bedenkt een nieuw woord, de titel van het lied en van haar in januari te verschijnen album: Eusexua. Daarin speelt ze, zoals altijd, met muziekgenres als trip hop, R&B of elektronische muziek om haar eigen unieke, ongrijpbare stijl te vormen.  

In het nummer ‘Eusexua’ definieert ze het begrip niet, maar in interviews of in korte teksten of beelden op sociale media doet ze dat wel: Eusexua is een staat van zijn, een tijdelijk, haast euforisch gevoel waardoor je je menselijkheid ontstijgt.  

Stel je een uitgaansavond voor waarin de tijd voorbijschiet omdat je als in een trance danst. Of stel je een zoen met een geliefde voor, die eeuwig maar ook vluchtig duurt. Eusexua is een meditatieve en allesoverstijgende sensatie, het is je verliezen in de tijd terwijl of omdat een intens, gelukzalig gevoel door je lichaam raast. 

Het nummer gaat over dat gevoel, of is er zelfs misschien wel aan gericht:

Het aanroepen van Eusexua – of het jezelf ermee vereenzelvigen – gebeurt even later opnieuw, wanneer ook weer de (on)mogelijkheid van taal opduikt in de vorm van een vraag:

Wie de ‘they’ zijn en wat ze vragen is onduidelijk, maar deze regels doen denken aan die momenten dat je in de club staat en je vrienden vragen of je de drugs ook al voelt. De buitenwereld wil weten of je hetzelfde ervaart, of je voelt wat de ander voelt. Twigs draagt je op de vraag te beamen, maar noem wat je voelt geen liefde. Gebruik niet dat clichématige woord, lijkt ze te willen zeggen, maar geef het de naam die je nu zelf draagt, Eusexua.

Zo speelt Twigs met taal, met het onzegbare en datgene wat wel uit te drukken valt. Alleen voelt deze analyse niet afdoende omdat het te veel gefocust is op taal. Twigs maakt niet voor niets muziek – valt daarin niet meer of iets anders te zeggen dan in taal? En Twigs’ artistieke visie zit altijd in alle elementen van haar zijn verweven: haar uiterlijk, kleding, videoclips en choreografieën vormen samen één groter geheel.

De videoclip van ‘Eusexua’ begint op een jaren 90-kantoor met rinkelende telefoons, errorproducerende computers en een systeemplafond met afschrikwekkend tl-licht. Het lijkt alsof we in een film zijn beland die de slaapverwekkende saaiheid van het kantoorleven optekent. Soms slaan de hoofdpersonen in zulke films door en blijken het moordenaars (American Psycho), soms breken ze los van de sleur en verlaten het kantoor dat langzaam hun ziel uitgumt (Up in the Air, Office Space).

Bij Twigs is het één telefoontje dat een verandering in gang zet (eveneens een welbekende filmtroop, denk aan The Matrix of Scream). Ze komt aan op kantoor, krijgt een telefoontje waar wij niets van horen maar dat haar een enigmatische blik op haar gezicht bezorgt, en dan begint eerst het nummer ‘Drums of Death’. Twigs en haar kantoorgenoten beginnen te dansen op stoelen, een schokkerige choreografie van typende vingers en zwaaiende hoofden. Plots zijn ze bijna naakt en hun hoofden kaal. Twigs is de enige met alleen haar op het achterste deel van haar hoofd, een apart kapsel dat haar wonderlijk goed staat.

Met die nieuwe gedaantes begint de muziek van ‘Eusexua’ en ontvouwt zich vanuit het kantoor een buitenaardse wereld. Op een donkerbruine zandvlakte zien we Twigs in een buitenaards outfit met uitwaaierend haar en pinnen die uit haar oren steken, kruipend met een soort insectenvleugels als onderbenen. Terwijl de dansers sensueel om haar heen kronkelen, veranderen de landschappen enigszins, maar telkens blijft er iets alienachtigs, iets ongrijpbaars in hun uiterlijk en hun bewegingen.

Vooral als de muziek aanzwelt, de technobeat harder wordt en het haast klinkt alsof je in een club staat (maar nooit helemaal, want Twigs’ metafysische gezang heeft voortdurend een afwijkend ritme), wordt het voelbaar. En het, dat is Eusexua. Een obscure, donkere, vervreemdende, verleidelijke wereld met een vleugje angstwekkende, donkere mystiek en zinnelijke erotiek (Eusexua klinkt niet voor niets als de samentrekking van ‘euphoria’ en ‘sexual’). Twigs nodigt je in haar beeldtaal en muziek uit om het ook te voelen.

Nu merk ik dat ik tegen de grenzen van mijn taal oploop.

Want hoe deze wereld te beschrijven, hoe het gevoel van ‘Eusexua’ bij een ander op te wekken als ik slechts woorden heb? Ik heb het hierboven geprobeerd, maar mijn woorden kunnen nooit wat Twigs met haar stem, lichaam, muziek, choreografie en clip kan. 

In taal voel ik me alleen, het onbeschrijfbare blijft bestaan.

En toch wil ik nu weten: voel jij het ook, Eusexua?