De nieuwe van Megan van Kessel is een tragikomische roman over kantelend ouderschap

Interview door Lisa Prinsen

Megan van Kessel (1989) debuteerde afgelopen maart met Uitzicht van dichtbij, een roman die gestuurd werd door haar eigen leven en als puzzelstukjes bij elkaar kwam: ‘Uiteindelijk schreef het verhaal zichzelf uit’. Uitzicht van dichtbij gaat over verbroken stiefouderschap, een afwezige vader, over moeder worden en over een tuin waar niets wil groeien.

Tags

De nieuwe van Roman
Foto: Tom Lore de Jong

Word ILFU Member en steun onze schrijvers en verhalen

Vertel me meer
Hoe kwam u op het idee voor dit boek?

De oudste stukken in dit verhaal zijn de fragmenten die je leest over Maggies relatie met haar stieffamilie en de ingewikkelde band met haar afwezige vader. Ze zijn ontstaan tijdens mijn prozalessen op de Gerrit Rietveld Academie. Deze thematiek en personages kwamen er toen heel natuurlijk uit en zijn gedurende de tijd grotendeels overeind gebleven omdat het onderwerp me bleef fascineren: de stieffamilie en hoe je eraan verbonden bent (of juist niet).

Als je ouders hertrouwen en zij weer uit elkaar gaan, blijft er vaak niets over dat je aan hen verbindt. Dat lees je in de relatie tussen Maggie en Astrid, die op een gegeven moment heel geforceerd aanvoelt. Toen­ ik later ook moeder werd kreeg dit thema voor mij weer nieuwe lagen en kwam het verhaal in een soort stroomversnelling terecht.

Voor Het Parool schreef u recentelijk een essay over de relatie tussen ouder- en schrijverschap, over de balans tussen mens en moederschap die we ook teruglezen in Uitzicht van dichtbij. Waarom is dit een belangrijk onderwerp?

Ik ervaar een zekere haat-liefdeverhouding tussen ouderschap en schrijven. Enerzijds begin ik er zelf ook vaak over omdat het een onderwerp van mijn boek is, maar daardoor vervaagt de grens tussen privé en werk regelmatig. Ik merk helaas ook dat dit onderwerp vaak ten koste gaat van het echt hebben over de techniek of de stijl van een boek en dat er daardoor best wel veel voor de auteur wordt ingevuld. Met het essay in Het Parool kreeg ik die controle terug. Ik kon daarin laten zien dat schrijven mijn beroep is, niet iets wat ik er los naast doe. Ik heb naast mijn werk inderdaad kinderen maar doet dat ertoe? Nee. En hebben mijn kinderen me een betere schrijver gemaakt? Ja, maar daar hoeven we het verder niet over te hebben.

Het fascineert me heel erg waarom we als vrouwen altijd zo hard zijn voor elkaar.

Het stoort me dat vrouwen nog steeds de vraag krijgen wat ze naast het schrijven doen, alsof het in je nadeel werkt wanneer je ernaast ook nog kinderen hebt, alsof het een soort ziekte is. Naar aanleiding van dit boek en het personage Maggie krijg ik veel vragen over moederschap en ik denk dat dat deels komt doordat ik een soort spanning heb geprobeerd op te zoeken in dit hoofdpersonage door haar kwetsbaar op te stellen; ze is geen supervrouw, soms een beetje een loser zonder dat ze zich daarvoor hoeft te schamen. Ze mag onredelijk zijn en onsympathiek zonder dat ze daarmee een slechte moeder is.

Uw roman begint met een motto van Clarice Lispector: ‘Don’t forget, in the meantime, that this is the season for strawberries. Yes.’ Uit eerdere interviews blijkt dat u tijdens het schrijven veel leest, dat in het verhaal bijna terug te zien is wanneer u welk boek aan het lezen was. Heeft het boek van Lispector iets bijzonders betekend tijdens het schrijven?

Dat is de allerlaatste zin van Het uur van de ster. Ik heb getwijfeld tussen dit motto en zinnen uit werken van Susan Sontag, Sylvia Plath en zelfs een citaat van Tyler the Creator, maar uiteindelijk ben ik voor Lispector gegaan omdat deze zin voor mij een soort sfeer neerzet, zonder daarmee sturend te zijn. Die sfeer wilde ik in mijn verhaal ook naar voren brengen: je kan overal heel zwaar aan tillen maar het is belangrijk om de lichte dingen niet te vergeten. Toen ik erachter kwam dat Lispector en ik dezelfde verjaardag delen en dat ze net als ik twee zoons heeft met hetzelfde leeftijdsverschil, was het wel besloten. De teksten van Clarice Lispector bleken bovendien heel bruikbaar voor de dynamieken met de buurvrouw in mijn verhaal. Zij kan namelijk heel hard schrijven, bijna grenzeloos en schaamteloos. In haar werk las ik een soort naderende ontploffing, een gevoel dat ik ook heb geprobeerd over te dragen in de relatie tussen Maggie en haar buurvrouw.

U wisselt vaak tussen het gebruik van ‘echtgenoot’ en ‘Alfons’ om dat personage te duiden. Wat is de reden daarvoor?

Daar ben ik een dag voordat het naar de drukker ging mee aan de slag gegaan. Daarvoor was het dus alleen maar Alfons. Ik heb dat toen aangepast om te zorgen dat er wat afwisseling ontstond, maar ook om af en toe afstand te creëren tussen de personages. Als Maggie hem ‘echtgenoot’ noemt is ze vaak een beetje pissig op hem. 

Komt er een tweede boek?

Ik ben direct doorgegaan met schrijven. Het verhaal dat mijn tweede boek wordt heb ik geschreven toen mijn vader op sterven lag en Uitzicht van dichtbij nog niet eens uit was. Dat heeft me denk ik ook wel gered van een gat of blokkade omdat ik dit tweede verhaal schreef toen ik nog helemaal onzichtbaar was. Het kon nog nergens mee vergeleken worden. Dat verhaal gaat over vriendschap, naar aanleiding van een verbroken vriendschap (via een WhatsApp-bericht). Ik onderzoek in dat verhaal het barstje in die vriendschap en stel mezelf de vraag waar het mis ging, met als grotere vraag hoe vrouwen met elkaar omgaan. Het fascineert me heel erg waarom we altijd zo hard zijn voor elkaar. Wat ik in Uitzicht van dichtbij heb gebruikt, het neerzetten van een personage dat niet altijd perfect is, wil ik in mijn tweede boek ook graag voortzetten. Maar dan minder in relatie tot moederschap en meer in relatie tot hoe we ons tot andere vrouwen verhouden en in vriendschappen.

Waar bent u het meest trots op, als het dit boek aangaat?

Ik heb heel veel ontzettend lieve reacties gekregen, maar iemand zei laatst tegen me: ‘nu wil ik Maggie zijn,’ en dat vond ik zo lief. Ik heb in dit boek geprobeerd om de lelijkheid van mijn jeugd te laten zien, hoe het is om een vader te hebben die er niet voor je is. Ik keek altijd naar anderen met een lichte vorm van jaloezie. Ik wilde de gebreken die ik heb gevoeld heel graag inzetten en omschrijven tot iets wat anderen kan inspireren en door deze opmerking voelde ik dat ik daarin was geslaagd.

In maart 2023 kwam 'Uitzicht van dichtbij' uit bij uitgeverij Nijgh & van Ditmar

Na een onstuimige periode verhuist Maggie met haar man naar een omgebouwde kerk net buiten de stad. Ze ontmoet dorpsgenoten, legt een tuin aan en probeert te nestelen op een plek die maar niet als een thuis wil voelen. Nadat hun zoon is geboren, probeert ze haar afwezige vader via een geboortekaartje te betrekken bij haar leven, maar een reactie blijft uit.

lees hier meer