Maria Postema voor Julia en de haai van Kiran Millwood Hargrave met illustraties van Tom Freston (Ploegsma)

Als één jeugdboek de afgelopen jaren een goede Nederlandse vertaling verdiende, is het Julia en de haai van Kiran Millwood Hargrave, met illustraties van Tom de Freston. Maria Postema heeft met de vertaling van dit gevoelige verhaal een parel toegevoegd aan de Nederlandse jeugdliteratuur. Het boek gaat over Julia, haar vader en haar moeder, die een zomer lang verblijven op het afgelegen eiland Unst, waar Julia’s vader de vuurtoren automatiseert en haar moeder op zoek gaat naar de zeldzame Groenlandse haai. Als de zoektocht van Julia’s moeder obsessief wordt en ze zichzelf erin verliest, voelt Julia zich meer en meer verantwoordelijk voor het geluk en de gezondheid van haar moeder. Ze besluit haar moeders onmogelijke zoektocht voort te zetten en is vastberaden de haai te vinden.

Keer op keer lukt het Postema een pracht van een vertaling neer te zetten, of het genre nu fantasy, straatwijze young adult of poëzie betreft. Ook dit keer is dat haar gelukt. En hoewel Julia en de haai op het eerste gezicht misschien geen ingewikkeld boek lijkt om te vertalen, worden er wel verschillende stijlen door elkaar in gebruikt, die Postema heel overtuigend heeft overgezet. Ze komt meteen sprankelend binnen: ‘Ik heb van mama geleerd dat als het water kalm is en de sterren in het oppervlak prikken, er geheimen van de lucht in de oceaan vallen die hem nog raadselachtiger maken.’ Dit soort beeldende zinnen hebben meestal betrekking op de gemoedstoestand van de moeder  – ‘Haar glimlach was dun en breekbaar, als een masker van overtrekpapier waar de echte frons doorheen schemerde.’ – of op de magie van natuurverschijnselen – kolkende beschrijvingen van vogelzwermen en onderwaterleven in poëtische taal beschreven, met als climax Julia’s ontmoeting met de haai, ‘bijtend en bedorven en levend, dierlijk en duizelingwekkend oud’. Deze worden afgewisseld met passages waarin Julia op een luchtige verteltoon haar leven beschrijft.

Als een verhaal zo gevoelig is, zo raakt en zo subtiel ingewikkelde thema’s aansnijdt, dan wens je dat verhaal een vertaling toe die net zo stevig en eigen is als origineel. Die wens is met deze vertaling geheel in vervulling gebracht. De vertaling klinkt compleet natuurlijk, met overtuigend Nederlands idioom, waarin elk woord met zorg is gekozen en elke zin zorgvuldig in treffend Nederlands is opgebouwd. Als we een keuze hadden tussen getallen en woorden, dan zouden wij, net als Julia, voor de woorden kiezen. De woorden van Maria Postema.