Een nieuwe week, een nieuwe duik in YA-boekverfilmingen. In de vorige column besprak ik de Dystopia-bubbel. Na 2016 was het vrij duidelijk dat het genre zijn mooiste dagen achter zich had liggen. Er was iets nieuws nodig: Starpower. Dus toen was daar de shift van Dystopia naar sciencefiction, die de periode van ongeveer 2016 tot 2019 besloeg. Deze heb ik als bijnaam gegeven: de onefailwonder. Want waar dystopia-boeken nog een paar films in de reeks hadden, bleef het bij de meeste van films uit deze scifi periode bij een enkeling. Met een bestseller boek heb je niet meteen een kaskraker film. Je moet ook nog een goede film maken. En dat bleek zelfs voor A-list regisseurs moeilijk. 

Waar de Dysoptians vaak een springplank waren voor jong nieuw talent die inmiddels gevestigde namen zijn geworden (denk aan: Jennifer Lawrence, Shailene Woodley, Liam Hemsworth etc…), zit het scifi-verhaal vol met sterrenstof. In 2017 kwam The Circle uit met in de hoofdrollen niemand minder dan Emma Watson en Tom Hanks. De bestseller vloog ook in Nederland over de toonbank en met de aanhoudende spanning rondom privacy en ons leven online zou dit meteen een hit moeten zijn geweest. Helaas is The Circle gewoon een slechte film. Met 16% op Rotten Tomatoes is het een schoolvoorbeeld van een verfilming die compleet de plank misslaat. De film probeert zichzelf constant uit te leggen. Er is amper een plot en de houterige dialogen zetten The Circle wellicht in de hitlijst van slechte adaptaties. Een recensent schrijft: 

Zelfs een Tom Hanks kan dat niet redden. Heeft een verfilming dan misschien een sterregisseur nodig om te slagen? Niemand minder dan Peter Jackson, bekend van The Lord of the Rings, is een van de schrijvers van de Mortal Engines (2018) verfilming. Een tevens een van de producenten. Hij zou eigenlijk ook hebben geregisseerd. Maar naar eigen zeggen was hij 'op' na het filmen van zoveel andere grote blockbusters. Dus de eer was aan zijn goede vriend Christian Rivers. De film kreeg slechte reviews (26% op Rotten Tomatoes). Met een geschat budget van 100 miljoen dollar heeft de film in Amerika, en ik zou willen dat ik overdreef, maar 7,5 miljoen dollar opgeleverd. We zullen nooit weten of de film wel succesvol was geweest als Peter Jackson zelf de regie op zich had genomen. Nu pronkt Mortal Engines helaas in veel top 10-lijstjes van grootste bioscoop flops ooit. 

Zeg je Jackson, dan zeg je ook Spielberg. Ready Player One (2018), de verfilming van de gelijknamige sciencefictionroman van de Amerikaanse Ernest Cline, kwam in hetzelfde jaar uit en zou eigenlijk ook een franchise worden. De auteur zag de serie als een trilogie. Het tweede deel Ready Player Zero verscheen in 2020, maar een film zal er waarschijnlijk helaas niet van komen. Was het een flop? Niet echt. Met een budget van naar schatting 175 miljoen en een opbrengst van rond de 600 miljoen draaiden ze net break-even volgens Deadline Hollywood. Toch was het niet het culturele fenomeen waar de makers waarschijnlijk op hadden gehoopt. Met een regisseur als Spielberg en een bestseller (met meer dan 1.7 miljoen verkochte exemplaren) had de studio waarschijnlijk meer verwacht. De film was…prima. Niet slecht, niet geweldig. Maar het liefst wil je dat een franchise buzz heeft. Tieners die hele fora vol tikken met theorieën over het verhaal en merchandise willen kopen, zoals iedereen met een Mockingjay-speldje rondliep na The Hunger Games en shirts met Team Edward of Team Jacob uit Twilight kochten.

Misschien zit het probleem in het soort boek. Zou een manga het beter doen? Die zijn immers zelf al meer beeldend. Als laatste voorbeeld presenteer ik u Alita: Battle Angel (2019), naar een Japanse cyberpunk-mangaserie. Het werd groots aangekondigd: de hoofdrolspeelster is geen mens, maar een computeranimatie. En dan niet à la Space James met de Looney Tunes en een bekende basketballer, maar met een actrice in een motion capture pak. Video na video kwam online van actrice Rosa Salazar die in een strak pak met balletjes op haar hoofd en puntjes op haar gezicht Alita leven in blies. Ook hier zat een A-list regisseur aan vast: James Cameron. Hij produceerde en schreef deels de film. De regie was voor zijn goede vriend Robert Rodriguez. Toch waren de klappen over de film’s slechte performance vooral voor Cameron. De Observer schreef een artikel met als kop: “Alita: Battle Angel’ Is So Bad, James Cameron Should Give Fox Its $200 Million Back”. Cameron, die bekend is van zijn technisch revolutionaire films zoals Avatar kon Alita niet boven water houden. 

Het is en blijft lastig, zo’n verfilming. Aan de ene kant zijn fans vaak ontzettend blij. En studenten die liever de film kijken dan het boek lezen voor hun verslagen ook. Maar de teleurstelling bij fans is vaak groot als de film slecht is of een sequel wordt uitgesloten. Bovenstaande titels zullen waarschijnlijk bij eendagsvliegen blijven. Al zijn er honderden miljoenen euro's en grote namen bij betrokken, soms is een boekverfilming toch gebaat bij wat meer inhoudelijke liefde, dan uiterlijke digitale glitter en glamour. Ook al is het scifi. Zijn er dan helemaal geen goede boekverfilmingen van grote regisseurs? Zeker wel. Maar door de titel zou je het bijna vergeten. Arrival (2016) van Denis Villeneuve is gebaseerd op de novella Story of Your Life (1998) door Ted Chiang. Misschien is dat wel mijn grootste tip voor Hollywood. Vergeet de franchise en kies bewust voor een op zichzelf staand verhaal. Misschien heb je dan wel een onehitwonder.