Echte porno – een voorpublicatie van Thom Wijenberg

Op 28 november verschijnen er bij Wintertuin maar liefst vier nieuwe chapbooks, waarmee Maureen Ghazal, Puck Füsers, Thom Wijenberg en Gerben Vaillant hun eerste stappen in het literaire veld zetten. Op ILFU Daily lees je in de aanloop naar hun gezamelijke presentatie tijdens Wintertuinfestival een aantal voorpublicaties, ingeleid door de maker zelf. In Echte porno, het chapbook van dichter en schrijver Thom Wijenberg, gaat hij op zoek naar de levens die schuilen achter de wereld van de (ethische) pornografie.

Tags

Voorpublicatie
beeld: Maxim Preaux

Word ILFU Member en kijk al onze programma's online terug

Nu de eerste maand gratis

Als we porno kijken, naar wie kijken we dan? Wie zijn de mensen die hun lichaam en seksualiteit – dingen waarover we al op jonge leeftijd krijgen te horen dat we er zuinig mee moeten omgaan – met ons delen? Die vraag hield me al bezig toen ik als tiener Pornhub ontdekte en langs al die venstertjes met expliciete beelden dwaalde: wie zijn jullie? Hoe zien jullie levens eruit? Doen jullie dit fulltime of hebben jullie nog een andere baan? Hebben jullie partners, weten jullie ouders ervan, jullie vrienden? Wisten jullie altijd al dat jullie dit werk wilden gaan doen?

Voor de antwoorden op die vragen moet je beter zoeken dan voor porno zelf. In mainstream media zie je geen adult entertainers, een handvol knuffelpornosterren als Bobbi Eden of Kim Holland uitgezonderd. En dat terwijl we hun werk massaal (en vaak zonder ze daarvoor te betalen) tot ons nemen. Waarom zijn we wel benieuwd naar het privéleven van Brad Pitt, terwijl we tien keer zoveel films van Riley Reid of Rhyheim Shabazz hebben gezien? Is het leven van pornosterren te weinig glamorous om onze nieuwsgierigheid te prikkelen, is het werk dat ze produceren niet kunstig genoeg, of zijn we bang dat meer zichtbaarheid voor deze beroepsgroep het produceren en genieten van pornografie normaliseert? God forbid!

Natuurlijk zullen niet alle pornosterren dat erg vinden. Als schrijver ben ik gehecht aan het muurtje dat tussen mijn teksten en mijn privéleven is opgetrokken en zo zullen er ook sekswerkers zijn die zeggen: het gaat om het werk, niet om mij. Toch leidt hun onzichtbaarheid er ook toe dat onjuiste narratieven blijven bestaan, namelijk dat mensen, en dan met name vrouwen, dit werk alleen doen omdat ze ertoe gedwongen worden of snel geld nodig hebben. Dat het vies werk is, dat het normbevestigend is en niet feministisch of subversief kan zijn. Bovendien blijft het kijken van porno een privéaangelegenheid, iets wat we stiekem doen, iets waar we niet over praten en waar we dus ook niet over leren te praten.

Sinds de tijd waarin ik met klotsende tieneroksels over pornosites surfte, is er veel veranderd. Via sociale media en platformen als OnlyFans hebben sekswerkers de mogelijkheid om, zonder tussenkomst van een productiemaatschappij of uitbater, erotische content te verkopen, hun publiek een blik te gunnen in hun (al dan niet in scène gezette) privéleven en het mistige grensgebied tussen werk en privé, tussen lifestyle en product op te zoeken. Porno is niet langer alleen overdaad aan naakte lichamen op een schimmige website. Porno is ook een op verzoek geschoten post work-out kiekje of scène in de hottub.

Laatst hoorde ik een vrouw in een Amerikaanse datingshow zeggen dat het voor haar hypothetische partner niet is toegestaan om pornosterren te volgen op Instagram. Ik had haar graag willen vragen waarom, wat daar het gevaar van zou kunnen zijn? Is het schadelijker voor je relatie als je partner een inkijkje krijgt in het privéleven van een pornoactrice dan wanneer hij alleen naar haar films kijkt? Is haar aanwezigheid op een platform dat je ook gebruikt om vakantiefoto’s met familie te delen een extra bedreiging?

Wat de afgelopen jaren niet is veranderd is mijn interesse in die vraag: wie zijn de mensen die pornografie maken? In Echte porno heb ik geprobeerd die vraag op verschillende manieren te beantwoorden – er is natuurlijk niet één soort pornoster. In deze voorpublicatie lees je over Sharok, een van de personages uit mijn chapbook die werkzaam is in de feministische porno-industrie. Hij is gebaseerd op een bestaande pornoacteur en tevens een van mijn favorieten, de Iraans-Amerikaanse Sharok. Om erachter te komen wie dit (fictieve) personage was, deed ik een gedachte-experiment en plaatste ik hem in Nederland: wat voor films zou Sharok maken als hij ons kleine kikkerlandje woonde? Wat zou zijn motivatie zijn om erotica te maken? Met wie zou hij samenwerken? Wat zou er met zijn bloeiende carrière gebeuren als hij verliefd werd?

Met verbeelding kom je een heel eind, maar om ervoor te zorgen dat de verhaalwereld uit Echte porno een onderdeel van de echte wereld zou kunnen zijn, las ik interviews en essays en bezocht ik afgelopen mei het Brussels Porn Film Festival. Een van de films die ik daar zag was Valentin, Pierre y Catalina (2018) van Bruce LaBruce, een pornofilm over een driehoeksverhouding: Valentin en Pierre vallen allebei voor de knappe Catalina. Om te beslissen met wie van de twee mannen ze verder wil, daagt ze hen uit om het bed met elkaar te delen. Wie als eerste klaarkomt, wint de sleutel naar haar hart. Tijdens de filmvertoning werd er veel en hard gelachen, maar toen de personages zich uitkleedden en elkaars lichaam voorzichtig begonnen te verkennen, was het muisstil.

Na het zien van deze film kwam ik min of meer toevallig in contact met de actrice die Catalina speelt, Nat Portnoy. In veel van haar films worden camp en humor ingezet om iets op te rekken en ruimte te creëren om los van de pornoclichés, of juist door ze te verbuigen, nieuwe verhalen te vertellen over seksualiteit. Zo was Nat te zien in een film over een vrouw die haar zicht verliest en haar erotische fantasieën via andere zintuigen vormgeeft, en een over een non die bezeten wordt door een incubus en zo de complexe relatie tussen puurheid en lust bevraagt. De absurde premisses en kleurrijke uitwerking van deze films inspireerden de producties waar Sharok en zijn regisseur Anya Pilecka aan werken.

Of nouja, werkten, want de verliefdheid waarmee ik Sharok eerder heb belast, gooit roet in het eten. Hoe dat precies zit, lees je hieronder in de eerste twee hoofdstukken uit Echte porno. Veel leesplezier!

De voorpublicatie begint onder de aankondiging.

Wat is een chapbook?

Een chapbook is geen debuut, maar een eerste stap in het literaire veld. Het is een visitekaartje waarmee beginnende schrijvers zich laten zien aan uitgeverijen, programmeurs en andere literair professionals.

Echte porno

De opnamedag van Doggystyle with My Neighbor: ­Pussy Unleashed begint als zoveel van die opname­dagen in de vol­ledig ingerichte, maar onbewoonde villa in ­Amsterdam-Osdorp die Sharok soms schertsend ‘het clubhuis’ noemt. Hij zit aan tafel met zijn vaste regisseur Anya ­Pilecka en een roodharige vrouw die volgens het script Lili Belladonna heet. Met een doos pistachedonuts op tafel ­nemen ze het seksuele avontuur van vandaag door.

Bij het lijstje met posities begint Lili te protesteren. Sinds wanneer wordt vooraf vastgelegd wat ze gaan doen? Vindt Anya de spontaniteit en inbreng van haar acteurs niet meer belangrijk? En als er toch een kader nodig is, waarom moet ze hem dan zes minuten pijpen en wordt zij maar twee minuten gebeft? Wat voor verhaal willen ze daarmee vertellen?

‘Het komt van boven, de grote heren,’ verzucht Anya en ze wijst naar het plafond. Boven de sets bevinden zich de kantoorruimtes van de productiemaatschappij. Ze vinden dat Anya de afgelopen jaren te veel vrijheid heeft gekregen. Ondertussen dalen de views en stijgen de vaste lasten: personeelskosten, huur, elektriciteit, de fairtrade-koffiebonen. Dus moet het weer harder, grafischer, voorspelbaarder. Meer porno, minder porna. ‘Laten we de ­reverse drilboor schrappen en het voorspel gelijktrekken. Het moet nu even zo, maar binnenkort maken we weer hele mooie dingen.’

‘Dat beloof je al weken,’ knort Lili. ‘Zeg jij eens wat, Shah.’

Hij schrikt. Het gesprek is langs hem heengegaan. Meestal is hij de eerste om iets van het script te vinden en te pleiten voor extra ruimte voor de verlangens van de spelers. Vaker wel dan niet neemt Anya hem als coregisseur op in de aftiteling van haar films.

Anya legt haar hand op zijn bovenbeen. ‘Wat is er darling? You seem a little off.’

‘Hij is verliefd,’ zegt Lili.

Sharok kijkt naar haar. Ze heeft dat gezicht waar alle gezichten op gaan lijken als je er maar genoeg make-up op smeert. Hij is haar hier of daar wel eens tegengekomen, in de kantine, op een bedrijfsfeest of tijdens een workshop over intimiteit en grenzen, maar dit is hun eerste film samen. Anya drong er maanden op aan, een scène met haar twee grootste sterren. Ze had het over bed chem en met haar handen beeldde ze een explosie uit.

‘Hoe weet je dat?’ vraagt hij.

‘Daar hoef je niet voor gestudeerd te hebben,’ zegt Lili. ‘Die grijns op je stierenkop als je naar je telefoon zit te ­kijken. Boy, you’re in love.’

Anya zet haar bril op en neemt zijn gezicht in haar handen alsof ze de waarde van een edelsteen probeert te bepalen. ‘Verdorie, nu zie ik het ook. Wie is de gelukkige?’

Hij sluit zijn ogen, glimlacht als hij de jongen in zijn hoofd uittekent: ‘Gianni.’

Italian guy?’ vraagt Lili.

Si.’

‘Hartenbrekers.’

Anya legt haar hand vertederd boven haar rechterborst of waar die tot een paar jaar terug zat en kijkt hem met een zachte, moederlijke blik aan. ‘Ik wil er straks alles over horen. But first, let’s make some magic.’

Voor het eerst in zijn carrière heeft Sharok het gevoel dat hij moet acteren. De rol van Shah, de hyperseksuele beestman, meneer steekt-hem-in-alle-gaatjes-en-vindt-het-ook­-­geen-­probleem-als-je-iets-in-de-zijne-steekt, staat op­eens zo ver van hem af. De ontmoeting met Gianni heeft de twee mannen die hij on- en off-screen is verder uit elkaar gedreven dan zijn pseudoniem ooit is gelukt. Shah Rockx, zijn knullige pornonaam, was een idee van WetNWild, een Amerikaans productiehuis gespecialiseerd in step family porn. Wat als hij ooit spijt kreeg van zijn carrière? Stel, hij ging wat anders doen, wilde hij dan dat het googelen van zijn government name tientallen pagina’s aan adult content opleverde? Het kon Sharok niet schelen. Die films waren een onderdeel van hem, zijn bloed, zweet en tranen. Toch was hij akkoord gegaan met dat kleine muurtje tussen werk en privé, hoe kunstmatig de scheiding ook voelde. Shah en Sharok, two sides of the same coin. Maar vandaag lukt het Sharok niet om kop voor munt te verwisselen en struikelt hij over lines die Shah misschien niet Oscarwaardig, maar toch probleemloos zou hebben opgezegd.

‘Hebben jullie mijn hond gezien?’ brengt Anya hem in herinnering. ‘Opnieuw.’

Hij loopt de set af en kijkt toe hoe Lili en haar on-screen moeder, een potige zestiger die ook de koffie voor de crew schenkt en na afloop de witleren sofa met een microvezeldoekje afneemt, praten over hun leuke, nieuwe buurman Shah en zijn nog leukere viervoeter. Hoe die witte pluizenstaart lijkt op de barzoi die ze vroeger in Sint-Petersburg als huisdier hadden.  Gelukkig is hun acteerwerk zo stijf als een met Viagra opgewerkte erectie, waardoor Lili’s Rotterdamse accent en het feit dat de vrouw die haar moeder speelt er hoogstens Oost-Duits uitziet weinig meer kunnen afdoen aan de geloofwaardigheid van de scène. 

Lili: ‘Ik wil zijn hondje aaien. We moeten hem hierheen lokken.’

Moeder: ‘Maar hoe dan?’

Lili: ‘Misschien houdt hij wel net zoveel van honingtaartjes als onze oude vriend?’

Moeder: ‘Goed idee, dochter.’ De vrouw klapt in haar handen alsof ze naar een voorbijtrekkende fanfare staat te kijken. Dat is zijn cue.

Zijn cue! Sharok vliegt via de keukendeur de set op om de vrouwen te beschuldigen van het kidnappen van zijn hond, waarop Lili zal verkondigen dat hij zijn trouwe rakker pas terugkrijgt als hij haar neukt en ergens tussendoor zit nog een foute woordgrap over een bone(r), maar zodra hij het beeld instapt is de tekst verdampt en speelt op de lege plek in zijn hoofd een scène waarin hij op een deelscooter over de Centrumring scheurt met Gianni achterop.

Een paar meter verderop verschijnt Anya’s gezicht vanachter een camera. Ze kijkt hem schuin aan, als een vogel. Hij merkt pas dat hij staat te glunderen als ze vraagt waarom hij zo vrolijk is. ‘Deze monsters hebben je huisdier ontvoerd. Opnieuw.’

Hij verprutst de tweede take door te vroeg binnen te lopen, bij de derde botst hij tegen de glazen tuindeur en in de vierde noemt hij de hond Gianni.

‘Een hondennaam, alsjeblieft. Voor een teefje, anders halen we zelfs de bechdeltest niet.’

In de vierde take geeft hij de hond de enige vrouwennaam die hij op dat moment kan bedenken: die van zijn moeder. Anya fluit hem tot zijn verbazing niet terug en daarna weet hij zijn hoofd er aardig bij te houden, niet te glimlachen of een nummer van Luther Vandross te neuriën. Hij gaat zelfs enigszins overtuigend over de rooie als Lili haar voorwaarden uitspreekt, maar wanneer ze zijn broek omlaag trekt blijkt er één staat van zijn die hij met geen mogelijkheid kan spelen. Wat ze ook proberen, de citrus­pers en een scala aan oude en nieuwe porno­trucjes, de daadwerkelijke ster van de show laat het afweten en Sharok vertikt het om een stunt cock te gebruiken of zijn kleine vriend met een pil van zijn verlegenheid af te helpen.

De studiolamp dooft en de camera’s laten hun koppen hangen als savannedieren bij een zoetwaterbron. Anya loopt naar hem toe, werpt een afkeurende blik op zijn slappe piemel en steekt een Gauloise in haar mond.

‘Je hebt toch niet vanochtend al...’

Sharok steekt drie vingers op en probeert er niet al te trots bij te kijken.

Gianni kan niet stoppen met lachen als Sharok vertelt dat hij ziek naar huis is gestuurd. Wil hij een paracetamolletje tegen de pijn, of een kop warme minestronesoep? Zijn nonna heeft nog een recept waarmee ze haar echtgenoot en acht zonen oplapte als er een besmettelijk gevalletje van de mannengriep door het huis spookte. Zou dat helpen?

‘Als jij me vertroetelt, word ik alleen maar zieker,’ brombeert hij en laat zich in de bank zakken.

‘Dan zal ik maar niet vertellen dat ik niks onder mijn badjas draag.’

Gianni klimt op Sharoks schoot en zet zijn handen op zijn borstspieren. Kleine Shah, het dappere soldaatje in zijn broek, lijkt aan de beterende hand en krabbelt langzaam uit de loopgraaf. Wat is er toch met hem gebeurd? Wat heeft deze zevenentwintigjarige barista en mangaliefhebber met hem gedaan? Sharoks lichaam en liefde waren breekbrood voor iedereen om te delen, maar deze jongen heeft hem als een omgekeerde Robin Hood van de wereld beroofd en besloten hem voor zichzelf te houden. Hoe heeft die bandito hem in zo’n korte tijd kunnen temmen?

‘Ik wil gewoon werken. I like my job.’

‘Weet ik.’ Gianni legt zijn hoofd op zijn schouder. ‘Het komt wel goed.’

‘Het is al goed,’ fluistert Sharok en hij wijst naar de plek waar zijn piemel in Gianni’s been prikt. De jongen lacht, vraagt of hij nu niet snel terug naar de set moet racen. Maar Sharok is zijn werk alweer vergeten. Hij pelt Gianni uit de badjas en zet hem op handen en voeten op het mango­houten salontafeltje met zijn lieve, harige kontje naar hem toe en knijpt er een klodder glijmiddel bovenuit.

‘Mijn pik is alleen voor jou, babyboy. Alleen voor jou.’

Pre-order dit chapbook

Dit is een voorpublicatie van Echte porno, het chapbook van Thom Wijenberg. Het is vooruit te bestellen op de website van Wintertuin, en wordt op 28 november gepresenteerd tijdens de Avond van de Grote Beloftes op het Wintertuinfestival in Nijmegen.

meer weten?