ILFU x Centraal Museum: Zelfportret (Ready Made), een verhaal van Roos van Rijswijk

Twee ogenschijnlijk totaal verschillende collecties ontmoeten elkaar in Double Act: de monumentale video-installaties van de Amerikaanse familie Kramlich en 17de-eeuwse schilderwerken van het Centraal Museum. ILFU en het Centraal Museum voegen samen een extra laag aan de tentoonstelling toe. Diverse schrijvers en dichters lieten zich inspireren door het tijdloze van de schilderijen en het visuele verhaal van de videokunstenaars. Vandaag: Roos van Rijswijk. Ze schreef dit verhaal bij de combinatie van Marina Abramović' Art Must Be Beautiful, Artist Must Be Beautiful (1975) en diverse portretten van vrouwen door onder meer Johan van Bronchorst, Gerard van Honthorst en Jan van Bijlert.

Tags

Double Act Seksisme Kunst
Beeld via Centraal Museum © Marina Abramović, The Marina Abramović Archives/Pictoright Amsterdam 2022 en © Centraal Museum Utrecht/Ernst Moritz

Word ILFU Member en steun onze schrijvers en verhalen

Vertel me meer

Zelfportret (Ready Made)

Als ze zestien is moeten ze de jongens van haar afslaan, grote blauwe kijkers, blonde haartjes. Lelijke bitch. Leuk, je haar, wel donker. Heb je nog meer piercings? Meisje kijk hoe klein je bent kijk dan ik kan haar tillen, meisje, ik til je. Hoe kan het eigenlijk dat jij nooit zweet? Ik vind wel dat je er een beetje lesbisch uitziet met die jas. Check hoe ze loopt dan. Ze gaan wel minder snel hangen, als ze zo klein zijn. Loop normaal. Noh maar je hebt echt een mooie grote bil hoor. Waarom zit je zo, dat past niet bij je. Lekkere tieten. Mooi buikje. Hee, meisje, ben je een jongen of een meisje, laat me even checken. Ik heb een dochter, ze woont in Algerije en haar ogen zijn precies even blauw als die van jou. Zo, jij bent goed opgedroogd! Manwijf. Steeds als ik die pinkjes zie moet ik lachen. We hebben allemaal van die hamsterwangen. Mevrouw. Kom je wel eens buiten? In de jaren zeventig waren die broeken óók al niet leuk. Nu weet ik het, jij lijkt op Agnes Kant! Deze dame gaat in mijn toptien! Je lijkt op een schilderij als je zo ligt, met die heupen, die borsten. Jongeman. Ik heb nog nooit iemand gehad met schaamhaar. Met je lekkere pottenkoppie.

Gerard van Honthorst, De koppelaarster, 1625, olieverf op paneel, collectie Centraal Museum, Utrecht/aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt 1951 © Centraal Museum Utrecht/Ernst Moritz

Niet naar ze luisteren, voeten die naar buiten staan zijn een teken van zelfverzekerdheid. Sexy (lief). Je bent zo petite, ik wil met je dansen. Tata. Ik heb je getekend met je handen in je zakken, want dat doe jij altijd. Een sportief uiterlijk, zou ik zeggen. U wordt een beetje grijs bij de slapen, geen verfje Wandelend skelet, heb je anorexia ofzo. Je onderlip is groter dan je bovenlip. Zo bukt een meisje niet. Sicke outfit, kom naar onze club dan. Madonna heeft ook een spleetje tussen haar tanden, ja, maar jij bent Madonna niet. Indonesisch? Met vulling staat dat bloesje beter, op zich. Mijn handen zijn sowieso groter dan die van jou. Jochie. Er groeit daar een haar. Dat is de kleinste tattoo die ik ooit gezien heb. Je moet je nagelriemen terugduwen. Een beetje Turks? Kaaskop. Wat heb jij eigenlijk een klein hoofd. Iedereen heeft haar op zijn grote teen, toch? Sexy (eng). Beauty. Zonde, die bril. Ben je ziek? Bella. Die ogen! Kankerhoer. Ben jij de stagiaire? Ik wou dat ik jouw taille had. Jezus, wat lijken je moeder en jij op elkaar. Ja, de meeste mensen komen wat aan door de medicatie. Die chick lijkt op een konijn. O God, ik wist niet dat je een meisje was. Ze passen precies in mijn hand. Verrek, ik dacht dat je veel kleiner was. Heb je het koud? Als je je haar zou laten groeien zou je echt een lekker wijf zijn. Lekker wijf. De flits heeft op je tandvlees gereflecteerd, die doen we nog een keer maar dan zonder lachen. Ik had nooit gedacht dat jij op hakken kon lopen. Moppie. Het is zo mooi als je zo kijkt.

Marina Abramović, Art Must Be Beautiful, Artist Must Be Beautiful, performance van 1 uur op het Charlottenburg Art Festival, Kopenhagen, Denemarken 1975 © Marina Abramović, The Marina Abramović Archives/Pictoright Amsterdam 2022

Meneer. Bakra. Twee erwtjes op een plank, maar misschien komt het nog. Travestiet. Dat is gevaarlijk hoor, met zo’n holle rug staan. Als jij een dier was, was je een knaagdiertje, ik weet ook niet waarom. Je bent de mooiste vrouw die ik ooit gezien heb. Er bestaan oefeningen hè, tegen knieën die naar binnen staan. Ik herken jullie op de foto allemaal aan die overhangende oogleden. Rode lippenstift staat jou tenminste echt goed. Cockblocker. Heeft iemand je wel eens verteld dat je op de jonge Patti Smith lijkt? Hee schatje – niet doen man, zij is vet oud. Jouw navel is best diep. Sexy (sexy). Als je zo blijft staan krijg je een bochel later. Ja, nu kun je nog alles eten. Heb je nog nooit je wenkbrauwen geëpileerd? Elfje. Ik dacht dat ze veel jonger was. Kort haar paste veel beter bij je, als ik eerlijk ben. Met je kikkerbillen. Ik zie aan je tong dat je ’s nachts op je tanden bijt. Kankerpot. Echt een zandloper. Zo’n fronsrimpel kan je heel makkelijk weg laten halen. Niet gelijk kijken maar ze draagt mannenschoenen. Milady. Wat een mooie foto, je lijkt er helemaal niet op. Is dat uw zoontje? Die van jou hangen een beetje naar buiten. Draag jij ook wel eens iets anders dan een spijkerbroek en Adidasjes? Jezus wat ben je heet. Meisje, je bent zo lelijk als de nacht, je tanden zijn zo geel als een kanarievacht. Die ogen. Waarom draag je eigenlijk maar aan één kant oorbellen? Freddie Mercury had ook een overbeet, maar ja, jij bent Freddie niet. Wacht maar tot je een kind hebt gedragen. Een femme fatale, weet je dat! We gingen ervan uit dat ze vegetariër was. Wat heb jij poezelige voetjes. Kam je haar even, in godsnaam. Draag je kleurlenzen? Je bent net Connie Palmen, eigenlijk. Je hebt vijf vingertjes aan elke hand: één twee drie vier vijf. Moet ik meneer of mevrouw zeggen. Je doet het expres, kijk gewoon recht uit je ogen. Lekker kontje! Het zit helemaal vast bij je schouders. Ik heb nog nooit iemand zo zorgeloos halfnaakt de zee in zien rennen.

Double Act

Hoe verbeelden kunstenaars van toen en nu de menselijke emotie? In Double Act treffen videokunst en zeventiende-eeuwse schilderijen elkaar in een tentoonstelling die onderzoekt wat het betekent om mens te zijn. Te zien in het Centraal Museum van 8 okt 2022 — 15 jan 2023. Alle verhalen verschijnen ook in een speciaal magazine, te verkrijgen in het museum.

Bezoek de tentoonstelling
Double Act