De eerste voorwaarde van de vrijheid is ons te bevrijden van onszelf

Gijs Scholten van Aschat leest elke week een fragment uit Kroniek van een leven dat voorbijgaat, notities uit het dagboek van de Portugese dichter Fernando Pessoa. Vandaag, op bevrijdingsdag, aflevering 11: Vrijheid! "En de eerste voorwaarde van de vrijheid is ons te bevrijden van onszelf, klein te zijn en abstract, te erkennen dat, ongeacht hoe we ze waarnemen, de sterren groter zijn dan wij en ook de mieren daarbeneden in hun huisjes een klein volkje vormen."

Tags

Pessoa Dagboek Vrijheid
Illustratie: Floris Tilanus, Fotografie: Lumen

Word ILFU Member en steun onze schrijvers en verhalen

Vertel me meer

Fragment 33

Vrijheid! En de eerste voorwaarde van de vrijheid is ons te bevrijden van onszelf, klein te zijn en abstract, te erkennen dat, ongeacht hoe we ze waarnemen, de sterren groter zijn dan wij en ook de mieren daarbeneden in hun huisjes een klein volkje vormen. Stop voor een ogenblik met denken en aanschouw de krioelende mensenmassa in de Avenida waar het oude theater zijn licht laat schijnen. Daar snort een filmprojector die onder de stilte van de sterren een rolprent van dit alles speelt.

Schat elk miniem voorval op waarde, want het overkomt ons niet voor niets.

Uitgeknipte stukjes werkelijkheid waartoe zowel het bordenrek in de keuken als de alomtegenwoordige tragiek behoren.

Spring niet te lichtvoetig om met alles wat er maar aan trivialiteit en banaliteit in het leven moge zijn, met wat tragisch is en triest, met wat blijdschap brengt of onbeduidend lijkt.

Schat elk miniem voorval op waarde, want het overkomt ons niet voor niets, en beschouw alles wat ons raakt als tragisch, want we worden er niet voor niets door aangeraakt. Ik bedoel dus: laten we onszelf beschouwen als het brandpunt van het universum. Een romanticus begint direct te watertanden bij de pompeuze tragiek van zo’n lachwekkende bewering. Helder waarnemen, zorgvuldig kijken; we zijn tot een pakketje gevouwen stukjes tragiek waarvan men een glimp opvangt door de kier in de gordijnen voordat zij op een burgerlijke ochtend voor de vensters vandaan worden geschoven.

Als ze me op een goede dag zouden zeggen dat ik één ding aan het Lot mocht vragen, dan zou het dit zijn: dat ik me staande weet te houden, bescheiden over het gevoel dat ik over mezelf heb en trots op het verstand waarmee ik dat gevoel als het juiste beschouw.

OVER DE KRONIEK

Fernando Pessoa (1888-1935) is zeker drie van de bekendste schrijvers van Portugal. Veel van zijn werk verscheen in Nederlandse vertaling, waaronder de poëzie geschreven onder de heteroniemen Alberto Caeiro, Álvaro de Campos en Ricardo Reis en het Boek der rusteloosheid.

Kroniek van een leven dat voorbijgaat werd vertaald door Michaël Stoker en uitgegeven door Uitgeverij Van Oorschot.

Gijs Scholten van Aschat leest elke week een fragment uit het boek, met als gedachte: van wekelijks een stukje Pessoa kan de wereld alleen maar opknappen. De fragmenten zijn voor iedereen gratis te beluisteren, ILFU-members kunnen binnenkort het complete, twaalf uur durende audiobook gratis downloaden en beluisteren via Mijn ILFU. (Hier kun je ILFU-lid worden).