De Portugese schrijver Fernando Pessoa (1888-1935) werd beroemd om zijn kist met dertigduizend manuscripten, waaruit tekstbezorgers na zijn dood het ene na het andere meesterwerk tevoorschijn haalden. Ze troffen complete dichterlijke oeuvres in de kist aan, geschreven door verschillende alter ego's, door Pessoa aangeduid als 'heteroniemen'. Maar niet bij alles wat hij schreef, verschool hij zich achter zijn vele maskers. Kroniek van een leven dat voorbijgaat (Van Oorschot, 2020) bevat Pessoa’s intiemste teksten, waarin hij reflecteert over zijn eigen psyche, zijn merkwaardige neiging zich op te splitsen in tientallen persoonlijkheden en de grote gebeurtenissen van zijn tijd. Vanaf deze week leest Gijs Scholten van Aschat elke week een fragment uit het boek, met als gedachte: van wekelijks een stukje Pessoa kan de wereld alleen maar opknappen.
De fragmenten zijn voor iedereen gratis te beluisteren, ILFU-members kunnen vanaf 1 november het gehele audiobook downloaden en beluisteren via Mijn ILFU. (Hier kun je ILFU-lid worden).
De tekening van Pessoa is van de hand van kunstenaar Floris Tilanus, de foto van Gijs Scholten van Aschat is gemaakt door Iris Planting/Lumen.
Pessoa, aflevering 1
Audioboek van 'Kroniek van een leven dat voorbijgaat' van Fernando Pessoa, voorgelezen door Gijs Scholten van Aschat.
Zittend op het terras van dit café kijk ik huiverend naar het leven. Ik neem maar een fractie waar van zijn verscheidenheid in deze geconcentreerde klontering op dit zo duidelijk zichtbare, geheel aan mij toebehorende plein. Een lichte nevel, als wanneer je een glaasje te veel op hebt, zorgt ervoor dat ik diep in de ziel van de dingen doordring. In de voetstappen van passanten en de beheerste heftigheid van hun bewegingen stroomt het leven met een vanzelfsprekendheid en eensgezindheid langs mij heen. Op dit moment waarop mijn gewaarwordingen een lucide en verwarde vergissing lijken, mijn zintuigen haperen en alles iets anders lijkt te zijn, spreid ik roerloos mijn vleugels als een denkbeeldige condor.
Wie weet heb ik als man van idealen in het leven geen andere ambitie dan hier te zitten aan het tafeltje van dit café.
Alles is vergeefs als het poken in as en vaag als het moment voordat het ochtendgloren aanbreekt.
En het licht valt zo sereen en onberispelijk over de dingen dat ze verguld worden door de trieste glimlach van de werkelijkheid! Het hele mysterie van de wereld komt aanrollen totdat het voor mijn ogen de vorm aanneemt van banaliteit en straat.
Ach, zoals het alledaagse zo vlak voor onze ogen langs het mysterie kan strijken! Zoals de tijd hier op de door de zon verlichte oppervlakte van ons complexe menselijk bestaan een aarzelende glimlach tovert op de lippen van het mysterie! Hoe modern klinkt dit allemaal! En tegelijk zo antiek, zo geheimzinnig, zo anders dan de betekenis die we overal om ons heen zien fonkelen!
Fernando Pessoa’s Kroniek van een leven dat voorbijgaat werd vertaald door Michaël Stoker en uitgegeven door Uitgeverij Van Oorschot.
