Rosanna ten Have – Badje 3 (roman, februari)

Suzanne is het enige kind dat ooit zakte voor haar zwemdiploma. Twintig jaar later ziet haar life coach dat als een aanleiding voor haar passieve levensinstelling en sociale isolement. De coach dringt aan om weer te gaan zwemmen, om zo in contact met haar emoties en met anderen en te komen. ʻEn gebruik dan LSD,ʼ zegt ze. En dus staat Suzanne twintig jaar na haar laatste zwemles weer op de badrand, en herhaalt ze in haar hoofd: LSD: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen. Ze komt terecht in badje 3, bij een bonte groep aspirant-zwemmers, onder leiding van de schreeuwende Amsterdamse juf Fab. LSD blijkt moeilijk te werken bij deze vrouwen, die veel ouder zijn dan zijzelf. Bovendien ziet ze tijdens de eerste les al meer naakt dan haar lief is, terwijl ze haar eigen lichaam niet eens durft te bekijken of aan te raken. Het liefst zou ze zich thuis op de bank bezighouden met de knufels uit haar kinderconceptstore, daarmee is het veel makkelijker vertoeven. Met een nietsontziend oog voor sociaal en lichamelijk ongemak beschrijft Rosanna ten Have hoe Suzanne langzaam uit haar schulp kruipt. Badje 3 is een hartverwarmende en komische roman over een vrouw die de sprong in het diepe waagt.

Lena Kurzen – Schuilhuisje (roman, februari)

Amsterdam, 2020. Een stel werkt vanuit huis aan een kleine keukentafel. Zij droomt van een kind met hem, hij mist zijn zoon. Hoewel de twee de dagen samen doorbrengen lukt het hun niet om werkelijk contact te maken. Ergernissen kunnen niet uitblijven. Wanneer zij niet goed voor zijn bonsaiboompje zorgt en hun cavia’s door zijn toedoen in de prullenbak belanden, dreigt de situatie te escaleren. Dan komt ze erachter dat hij een dubbelleven leidt – hoe meer ze daarover te weten komt hoe meer ze heen en weer geslingerd wordt tussen ontkenning en nieuwsgierigheid. Hoelang kunnen ze nog doen alsof er niets aan de hand is? Op onderkoelde toon en in een volstrekt eigen stijl neemt Kurzen de lezer mee in de geest van een vrouw die haar gedachten niet hardop uitspreekt. Schuilhuisje is een pijnlijk grappige roman over misverstanden, onvolkomenheden en verlangens.

Ismaîl Mamo – Mam, ik ben geen crisis (literaire non-fictie, maart)

Dit is het verhaal van Ismaîl Mamo. Hij ontvluchtte Koerdistan vanwege het oorlogsgeweld en zag onderweg waar mensen op hun best en op hun slechtst toe in staat zijn. Acht jaar geleden kwam hij aan in Ter Apel en besloot: ik ga de taal leren en iedereen vertellen waarom ik hier ben en waarom ik blijf. 'We waren alleen mensen met een rugtas waar onze ziel in zat, met een koffer vol herinneringen, verleden, pijn en hoop. Alles was onvoorspelbaar. Iedereen wilde zo snel mogelijk weg. Op zulke momenten denk je nergens anders aan dan aan hoe je je volgende bestemming bereikt. Je vergeet soms dat je honger of slaaptekort hebt, pijn voelt, dat je kleren aanhebt. Je wilt simpelweg verdwijnen en jezelf terugvinden op een paradijselijk eiland.' Ismaîl Mamo (1996) werd geboren in Koerdistan, Syrië, waar hij op het punt stond om geneeskunde te gaan studeren toen hij voor ISIS moest vluchten. Zeven jaar geleden kwam hij aan in Nederland en begon hij onmiddelijk de taal te leren. In 2022 ging hij viral met een filmpje waarin hij – inmiddels een jonge student aan de Arnhemse toneelschool – al zijn kleren uitdeelde aan vluchtelingen die onder erbarmelijke omstandigheden in Ter Apel verbleven. Diezelfde avond maakte hij aan de talkshowtafel van Op1 diepe indruk met zijn verhaal.

Maaike de Wolf – De dansvloer is van iedereen (gedichten, april)

De dansvloer is van iedereen is een ode aan de onvolmaakte mens. Maaike de Wolf beschrijft een intens grotestadsleven waarin we het allemaal maar net bijeen weten te houden. Wat is er nodig om te bestaan, om mens te zijn? Hoe schuren onze verwachtingen langs de werkelijkheid? Mark Boog schreef bij toekenning van de Hollands Maanblad Beurs voor poëzie: ‘Die combinatie van gretigheid en treurnis, van slagroom en afhaalpizza, rijst krachtig en overtuigend op uit de poëzie van deze dichter [...] Het gaat zeker niet altijd van een leien dakje, maar hier wordt geleefd – met overgave en twijfel.’

Manik Sarkar – Ossenkop (roman, april)

Wanneer Rensing in 1975 van de Slagersvakschool komt, weet hij alles over het slagersvak en het runnen van een slagerij. Hij zit boordevol ideeën over hoe hij het slagerijwezen op zijn kop gaat zetten. Jammer genoeg mist hij één noodzakelijke eigenschap voor succes: hij heeft geen talent voor de omgang met mensen. Na de dood van zijn vader probeert hij met zijn nieuwe echtgenote aan zijn zijde zijn idealen te verwezenlijken. Maar om hem heen veranderen de tijdgeest, het dorp en de wensen van de klanten. Als de omzet terugloopt, wordt het steeds meer een strijd van één slager tegen de wereld.

Yael van der Wouden – De bewaring (roman, april)

De bewaring speelt zich af in het naoorlogse Overijssel. Kogelgaten zijn weer gedicht, herinneringen aan de Holocaust zo veel mogelijk verstopt. Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkrabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat om bij haar de zomer door te brengen. Eva is in alles het tegenovergestelde van Isabel. Waar Isabel houdt van rust, houdt Eva van liederlijk late avonden; waar Isabel bedeesd en voorzichtig is, stampt Eva door het huis en trekt ze letterlijk alles uit de kasten. Maar dan beginnen er kleine dingen – een lepel, een mes, een kom – uit het huis te verdwijnen. Heeft Eva er iets mee te maken? Dat idee laat Isabel niet los. Koortsachtig houdt ze de nieuwe vrouw in de gaten, totdat ze – op het hoogtepunt van die zinderend hete zomer – een mysterieuze ontdekking doet waardoor netjes afgedekte geheimen haar plotseling keihard in het gezicht slaan. Misschien is de oorlog niet helemaal voorbij. De bewaring is een zorgvuldig opgebouwd verhaal waarin continu een aanstekelijke spanning voelbaar is tussen twee vrouwen en tussen het heden en ons donkere, collectieve verleden.

Anne Steenhoff – Een lui letterland (literaire non-fictie, april)

We zijn een land van leeshaters geworden. Nederland bungelt onderaan als het aankomt op leesplezier en -vaardigheid, terwijl we eind jaren negentig nog internationaal aan de top stonden. Ruim tweeënhalf miljoen Nederlanders halen het basisniveau niet, vijfentwintig procent van de jongeren verlaat de middelbare school laaggeletterd en van onze leerkrachten leest veertig(!) procent nooit vrijwillig een boek. Anne Steenhoff schrok van het lage leesniveau dat ze aantrof in haar klas, maar zat ook onmiddellijk vol ideeën om hier iets aan te doen. Ze kreeg van de schooldirectie de vrijheid om te experimenteren. Het ongelofelijke resultaat: haar leerlingen haalden eind groep 8 allemaal het streefniveau 1S, het niveau dat iemand nodig heeft om mee te kunnen doen in de maatschappij. Ze lazen allemaal met plezier. Ook het nukkige kind op de laatste rij. Dit boek is dus een hoopvolle poging het tij in Nederland te keren. Niet met vage ondersteuningsplannen, maar met simpele, haalbare ingrepen. Een lui letterland is een boek voor de leerkracht, de ouder en beleidsmaker. Vol gerichte boekentips per leeftijd en interesse.

Johannes Westendorp – De maat van alle dingen (roman, mei)

De plot staat vast: op 2 januari 2017 wordt in de Utrechtse winkelpassage Hoog Catharijne een aanslag gepleegd. Inclusief de dader vallen er vijf dodelijke slachtoffers. De maat van alle dingen beslaat de drie voorafgaande maanden, waarin de verhalen worden verteld van alle betrokkenen. Niet alleen laat Johannes Westendorp op meesterlijke wijze zien hoe deze ogenschijnlijk losse levens onverbiddelijk door het noodlot met elkaar verweven raken, maar bovenal toont hij de mens in al zijn kwetsbaarheid en glorie.

Falun Ellie Koos – Rouwdouwers (roman, juni)

Ik kwam geluidloos uit onze moeder gebarsten. Dat is bijzonder. De meeste baby’s komen jankend ter wereld. Rood aangelopen moord en brand krijsend. Dikwijls gelijk moeders schoot vol schijtend. Ik niet. Ik had dan wel een rooie kop maar ik hield hem dicht. Ik weet dit omdat pa er die eerste jaren te pas en te onpas over begon. Dat ik niet jankte. Het werd mijn ontstaansgeschiedenis: Jankte Niet. Ada heeft haar jongere broer al jaren niet gezien en toch beheerst hij haar gedachten. Zelfs nu ze haar leven als kunststudent heeft verlaten en naar Spanje is vertrokken om hout te hakken met een man waar ze geen taal mee deelt, dringt haar broer zich met elke bijlslag alleen maar sterker aan haar op: Hij is de enige wiens lichaam dezelfde herinneringen draagt. Zijn spieren kennen dezelfde reflexen. Na het plotselinge wegvallen van hun moeder zijn ze samen opgegroeid op een stacaravanpark met een vader die recht wilde schoppen wat door moedervingers krom was geaaid. Het verleden heeft zich onomkeerbaar in hun lijven gekerfd op een manier die niemand anders kan begrijpen, toch vinden ze bij elkaar ook geen heil. Rouwdouwers gaat over zinken of zwemmen, buigen of barsten. Het is een verhaal over levens waaruit kwetsbaarheid is verbannen, en in afwezigheid schreeuwt dat breekbare het uit.

Harmen van Liemt – Lentekind (roman, juni)

Harmen van Liemt debuteert met een krachtige, liefdevolle roman waarin een jongen, op weg naar volwassenheid, geconfronteerd wordt met zijn seksualiteit en een ernstig zieke zus Woody groeit op als jongste van drie in een liefdevol gezin in een dorp aan de IJssel. Hij is een vrij en onbevangen kind. Met zijn zus Lara heeft Woody een hechte band die zich moeilijk aan anderen laat uitleggen. Naarmate Woody ouder wordt maakt zijn onbeschroomdheid plaats voor een knellend zelfbewustzijn. Als zijn zus erg ziek wordt, kiest Woody noodgedwongen voor een positie op de achtergrond. Hij moet zich in één klap volwassen gedragen, maar blijft zitten met onbeantwoorde vragen en puberale hartstocht. Op zoek naar een uitweg ontdekt Woody een eigen recept voor vrijheid. Harmen van Liemt schreef met Lentekind een opvallend krachtige, rauwe en ontwapenende coming-of-ageroman over verbeelding, seksualiteit en verlies, over het verlangen gezien en gekend te worden en tegelijk trouw aan jezelf te blijven.

Daan Borrel – De dragers (roman, juni)

1996, een jonge Marokkaanse vrouw overlijdt tijdens haar bevalling. Maria, advocaat en onlangs zelf moeder geworden, probeert de achtergebleven familie bij de aangespannen tuchtzaak te helpen. In 2023 zoekt rijschooleigenaar Sanae een manier om het verleden, dat zich na de geboorte van haar eerste kind opdringt, te kunnen dragen. Vita, een nuchtere bakker en intimiteitsactiviste bij Wombs For All, draagt in 2035 een kind voor een homostel. In dit verrassende romandebuut van Daan Borrel zoeken de unieke en intieme stemmen van Maria, Sanae en Vita naar wat dragen betekent: kinderen en het moederschap, maar ook de tijd waarin je leeft, het verleden en de toekomst. Met lichte toets en geheel eigen observaties creëert Borrel personages om van te houden.