Vier de Dag van de Arbeid met deze ILFU-momenten

Vandaag is het 1 mei, de Dag van de Arbeid. Afgezien van een paar landen is het internationaal, en zeker op Europese schaal, uitzonderlijk dat dit in Nederland geen erkende feestdag is (waar we genoegen moeten nemen met een viering van de monarchie). Graag staan wij wél stil bij deze bijzondere dag, door terug te blikken op bijdragen uit het ILFU-archief. Deze artikelen en gesprekken onderschrijven het belang van saamhorigheid, van het erkennen van privileges en belichten de manier waarop in Nederland en in de landen om ons heen met armoede en arbeid wordt omgegaan. En ze laten zien hoe, om in de woorden van Édouard Louis te spreken, politiek in ons diepste binnenste ziet, in de intiemste hoeken van onze leefwereld en ons lichaam.

Radna Fabias + 5 anderen

Opslaan

Thema

Festival Highlights

Tags

Dag van de Arbeid Politiek Kansengelijkheid

Word ILFU Member en steun onze schrijvers en verhalen

Vertel me meer
1. Radna Fabias proost ironisch op privileges

We absorberen licht zonder daar weet van te hebben, pratend over vrijheid en revolutie zijn de lijken woorden en zijn de lijken elders. In dit gedicht proost Radna Fabias op het zonlicht en laat kritiek doorschijnen in de nauwkeurig gekozen woorden die door het gedicht verspreid liggen; het licht wordt argeloos gedragen. Het licht in ons, 'waar we geen weet van hebben en dat nog meer licht aantrekt / waar we geen weet van hebben terwijl dat licht onze gezichten laat / schitteren gelijk de zon die hier in het noorden en westen vanzelfsprekend / verguld is'. Laat dit gedicht vanzelf spreken.

Lees hier het gedicht 'Nog eentje dan' van Radna Fabias
2. Wie is mijn baas en waar vind ik die, vraagt Maarten van der Graaff zich af

'We leven in een steeds trotser Nederland. Volgens een uitspraak van u op Radio 1 is dat een land waar je door hard werken een beter bestaan kunt creëren voor je kinderen. Die uitgekauwde mythe verdoezelt de ongelijkheid.' Maarten van der Graaff schreef in 2021 een brief aan voormalig minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip. Inmiddels zijn we vier jaar en een kabinet verder en is Karien van Gennip geen minister meer, maar zijn de woorden van Van der Graaf enkel urgenter geworden. In zijn brief stelt hij de leefomstandigheden van arbeidsmigranten in Nederland aan de kaak, net als het verband tussen ontmenselijking en het streven naar productiviteit. Hij ziet hier een analogie met de roman Het Personeel van de Deense Olga Ravn, waar aan boord van een ruimteschip alles tot werk is geworden, tot aan de leegte toe. In deze brief vraagt hij de voormalig minister en de lezer: ‘Wie is mijn baas en waar vind ik die?’ 

Lees hier de brief van Maarten van der Graaff aan voormalig minister Karien van Gennip
3. Clarice Gargard over hoe we de wereld kunnen veranderen die in ons zit

Verandert de wereld als jij verandert? Een absurd gegeven misschien, want hoe kan iemand alleen grip uitoefenen op de hardnekkige systemen in onze maatschappij? Toch is het belangrijk ook bij jezelf te beginnen, laat Clarice Gargard zien. Want de patronen en hiërarchieën in de maatschappij, die zitten ook in ons. En deze systemen kunnen niet veranderen als wij niet met ze mee veranderen: 'Als mensen absorberen wij onze omgeving en internaliseren we de regels die daar gelden. We zien dat op kleinere schaal, doordat we werken en produceren tot je erbij neervalt (...) De liefdeloosheid die in de wereld zit, begeeft zich ook in ons.' Ze pleit voor het niet accepteren van De Dingen Zoals Ze Zijn en vraagt zich af: kun je als cruciaal tandwieltje de wereld veranderen door jezelf te veranderen?

Lees hier het essay 'Kun je de wereld veranderen door jezelf te veranderen?' van Clarice Gargard
4. Édouard Louis over hoe de intimiteit van politiek zich vestigt in het lichaam 

Édouard Louis debuteerde in 2014 met de autobiografische bestseller Weg met Eddy Bellegueule, waarmee hij in één klap wereldberoemd werd. In 2018 verscheen Ze hebben mijn vader vermoord, een uitzonderlijke aanklacht tegen de Franse staat en een aangrijpende liefdesbetuiging van een zoon aan zijn afgetakelde vader. In deze Book Talk in 2021 sprak hij met Sinan Çankaya over maatschappelijke kwesties als armoede, klassenverschillen en de rechten van arbeiders. Politiek is onderdeel van ons leven en lichaam, stelt Louis, en het doordringt zich in alle intimiteit van ons bestaan: 'I didn’t realize at the beginning it was a sociological or political statement because politics was just part of our bodies.'

'I realized that for my father a decision from Sarkozy or from Chirac was as intimate as his first kiss, or as intimate as the first time he made love with a woman.'

5. Thomas Piketty over klasse, ideologie en (post)kolonialisme

Welke ideologieën zijn nodig om ongelijkheid te legitimeren? Tijdens ILFU 2021 ging Thomas Piketty in gesprek met Maaike Schoon over zijn boek Kapitaal en Ideologie waarin hij afwijkt van zijn eerdere boek, Kapitaal in de 21e eeuw. Met Westerse kaders alleen kan sociale ongelijkheid en klassenverschil namelijk niet verklaard worden, stelt hij. In de (post)koloniale maatschappij is structurele ongelijkheid en de legitimering hiervan diep geworteld in niet alleen ideologieën van bezit, maar ook gebaseerd op ideeën van raciale overheersing. Piketty deelt hier hoe de boeken van Pramoedya Ananta Toer en Chimamanda Ngozi Adichie van invloed zijn geweest op zijn werk.

'The story of migration today is a dimension that is absolutely central if we want to understand the structure of social inequality today.'

Tim 'S Jongers over het Nederlandse armoedebeleid en de onbewuste onbekwaamheid van de hogere klasse

We hebben systemen opgebouwd waarin mensen die in armoede geraken, er bijna niet meer uit komen. Hoe kan dit in een welvarend land als Nederland? De hoogste inkomens zijn hier verantwoordelijk voor, en stellen zichzelf die vraag zonder te realiseren dat het antwoord bij henzelf ligt. In die onbewuste onbekwaamheid zit de blinde vlek, betoogde Tim ’S Jongers op Exploring Stories 2024. Hij groeide zelf op in armoede, doet er inmiddels onderzoek naar en ziet steeds weer: de meeste mensen zitten vol vooroordelen over armoede, en hebben weinig idee of begrip van hoe het écht is. 'We irriteren ons mateloos aan het feit dat arme mensen een flatscreen in de woonkamer hebben hangen, of dat ze huisdieren hebben.'

'In elke stad is het ongeveer 10 minuten fietsen van een buurt waar veel hoop is naar een buurt waar je liever niet wil wonen. In die 10 minuten fietsen fiets je een verschil in levensverwachting bij elkaar van 12 jaar.'

Misschien vind je dit interessant

Door Ester Naomi Perquin

Brief aan de minister: Ester Naomi Perquin schrijft Franc Weerwind (Rechtsbescherming)

Politiek Ongelijkheid Racisme

Door ILFU Redactie

Brieven aan ministers: schrijvers geven het kabinet-Rutte IV leesadvies

Literair Schaduwkabinet Politiek

Door Auke Hulst

Brief aan de minister: Auke Hulst heeft een boekentip voor Ernst Kuipers (VWS)

Politiek Eenzaamheid

Door Özcan Akyol

Brief aan de minister: Eus heeft een boekentip voor Dennis Wiersma, minister van onderwijs

Politiek Kansengelijkheid Onderwijs